نکات مهم در دعوی استرداد لاشه چک

بروزرسانی(1404/02/09)

در دعوی استرداد لاشه چک نظر به اینکه دعاوی مطروحه در دادگاه ها از حیث پرداخت هزینه به دو دسته مالی و غیر مالی دسه بندی می شود، وکیل دادگستری از این حیث لازم است تبحر در جهت تشخیص مالی و غیر مالی بودن دعوا داشته باشد و این دو نوع دعوا را از یکدیگر تشخیص دهد زیرا تشخیص نادرست دعاوی از این حیث غیرمالی خواندن دعوای مالی و عدم پرداخت هزینه برای ثبت دادخواست ممکن است منجر به صدور اخطار رفع نقض شود و در صورتی که در مهلت مقرر قانونی اقدام به رفع نقض نگردد دادخواست توسط مدیر دفتر رد خواهد شد، دعوای استرداد لاشه چک نیز از زمره دعاوی مالی می باشد که مستلزم پرداخت هزینه دادرسی دعاوی مالی می باشد.

استرداد لاشه چک

دعوی استرداد لاشه چک به معنای بازگرداندن چکی است که پس از ارائه، بانک به دلایل مختلفی مانند عدم وجود موجودی کافی در حساب، تقلب در امضای چک و یا دیگر دلایل، پرداخت آن را انجام نمی‌دهد. به عبارت دیگر، در دعوی استرداد لاشه چک، فردی که چک را دریافت کرده است، به دلیل عدم پرداخت آن، از صاحب حساب درخواست بازگرداندن چک را دارد.

در صورتی که دعوی استرداد لاشه چک به دلیل عدم وجود موجودی کافی در حساب صاحب حساب، برای پرداخت چک صادر شده باشد، فردی که چک را دریافت کرده است، ممکن است به دلیل عدم وجود موجودی کافی، نتواند مبلغ چک را دریافت کند. در این صورت، دعوی استرداد لاشه چک به معنای مالی بودن نیست، زیرا فردی که چک را دریافت کرده است، نتوانسته است از آن بهره‌مند شود.

اما در صورتی که دعوی استرداد لاشه چک به دلیل تقلب در امضای چک یا دلایل دیگری مانند عدم صحت امضا، به پرداخت چک صادر شده اعتراض شده باشد، در این صورت ممکن است دعوی استرداد لاشه چک به معنای مالی بودن باشد، زیرا فردی که چک را صادر کرده است، مسئول پرداخت آن است. در این حالت، اگر دادگاه به دلیل اثبات حقیقت بر این عقیده باشد که صاحب حساب می‌توانست مبلغ چک را پرداخت کند، مسئولیت پرداخت مبلغ چک به عهده صاحب حساب خواهد بود.

دادخواست استرداد لاشه چک

دادخواست استرداد لاشه چک، در واقع یک درخواست قضایی است که توسط فردی که چک صادر کرده است یا نفری که این چک را دریافت کرده و به دلایلی پرداخت آن انجام نشده است، به دادگاه ارائه می‌شود. هدف این درخواست، بازگشت چکی است که در اثر عدم پرداخت آن توسط بانک به دست صاحب حساب بازنمی‌گردد.

در دادخواست استرداد لاشه چک، باید جزئیاتی مانند مبلغ چک، تاریخ صدور، نام و نشانی بانک و دیگر جزئیات مربوط به چک مورد نظر، درخواست می‌شود. همچنین، درخواست کننده باید دلایلی را که باعث عدم پرداخت چک شده است، نیز در این درخواست ذکر کند.

بعد از ارائه دادخواست استرداد لاشه چک، دادگاه باید به صورت کتبی به بانک اطلاع دهد که چک معنی‌دار نیست و پرداخت آن نباید صورت گیرد. پس از این اطلاع داده شدن، فردی که چک را برای پرداخت گرفته است، نمی‌تواند از آن بهره‌مند شود و باید آن را به دست صاحب حساب برگرداند. همچنین، صاحب حساب می‌تواند در صورت تمایل، با ارائه دادخواست و اثبات دلایل، از فردی که چک را پرداخت نکرده است، خسارت مالی مورد نظر خود را دریافت کند.

در کل، دادخواست استرداد لاشه چک، یکی از روش‌های موثر و قانونی برای بازگرداندن چک از فردی است که آن را دریافت کرده و پرداخت آن با مشکل مواجه شده است.

نمونه دادخواست استرداد لاشه چک

به دلیل ماهیت حرفه‌ای و حساس حقوقی دادخواست، بهتر است که برای تهیه نمونه دادخواست استرداد لاشه چک، به کمک یک وکیل یا مشاور حقوقی حضوری مربوطه مراجعه کنید. زیرا هر دعوا و دادخواست دارای جزئیات مختص به خود است و باید با توجه به شرایط و وضعیت خاص هر دعوا تنظیم شود.

در هر صورت، درخواست استرداد لاشه چک باید شامل موارد زیر باشد:

1. شناسایی صاحب حساب و فردی که چک را دریافت کرده است، از جمله نام و نشانی کامل آن‌ها.
2. جزئیات چک مورد نظر، مانند مبلغ چک، تاریخ صدور، نام و نشانی بانک و دیگر جزئیات مربوط به آن.
3. دلایل عدم پرداخت چک توسط بانک، مانند عدم وجود موجودی کافی در حساب، تقلب در امضای چک و یا دیگر دلایل.
4. درخواست بازگشت چک به دست صاحب حساب و یا پرداخت خسارت مالی مربوط به عدم پرداخت چک.
5. قیمت و مقدار خسارت وارده به شما به دلیل عدم پرداخت چک.
6. هرگونه مدارک و مستندات مرتبط با موضوع، مانند چک‌های صادر شده، فاکتورها، رسیدها و غیره.

با توجه به اینکه تهیه دادخواست به درستی و با توجه به شرایط خاص هر دعوا نیاز به تخصص و تجربه دارد، توصیه می‌شود که برای تهیه دادخواست استرداد لاشه چک، به کمک یک وکیل یا مشاور حقوقی مربوطه مراجعه کنید.

دعوای استرداد لاشه چک، در زمره دعاوی مالی بوده و مستلزم واریز هزینه دادرسی دعاوی مالی است.

بیشتر بخوانید: واخواست سفته

نظریه مشورتی در خصوص استرداد لاشه چک

استرداد لاشه چک به معنای بازپس‌گیری چکی است که به دلایل مختلف (مانند عدم موجودی کافی در حساب، تقلب در امضا، یا دیگر دلایل قانونی) توسط بانک به دارنده چک پرداخت نمی‌شود. این موضوع ممکن است باعث بروز دعاوی حقوقی میان دارنده چک و صادرکننده آن یا شخص دیگری که در ارتباط با چک قرار دارد، شود. در اینجا نظریه مشورتی در خصوص استرداد لاشه چک و ملاحظات حقوقی آن آورده شده است:

1. ماهیت دعوی استرداد لاشه چک:
   • طبق ماده ۶۷ قانون تجارت، چک سندی است که دستور پرداخت مبلغ معینی از سوی صادرکننده به بانک است. در صورتی که چک برگشت بخورد، دارنده چک می‌تواند اقدام به استرداد لاشه چک کند.
   • اگر چک برگشت خورده و به دلایل مختلف (عدم موجودی کافی، تقلب در امضا و یا مشکلات قانونی دیگر) پرداخت نشود، دارنده چک می‌تواند از صادرکننده یا شخص امضا کننده پشت چک شکایت کرده و خواسته خود را در دادگاه مطرح کند.
   • در این گونه موارد، دادگاه می‌تواند حکم به استرداد لاشه چک یا پرداخت مبلغ آن صادر کند.
2. رابطه حقوقی میان دارنده چک و صادرکننده:
   • چک صادر شده از سوی فرد به عنوان دستور پرداخت تلقی می‌شود و مسئولیت پرداخت آن به عهده صادرکننده است.
   • در صورتی که چک برگشت خورده و مشکل از طرف صادرکننده یا امضا کننده پشت چک باشد، دارنده چک می‌تواند از آن‌ها درخواست بازگرداندن لاشه چک کند.
3. صلاحیت دادگاه:
   • دعوی استرداد لاشه چک به طور کلی یک دعوای مالی به شمار می‌آید، زیرا هدف آن دریافت مبلغ چک یا استرداد لاشه آن است. بنابراین این دعوی باید در دادگاه‌های عمومی حقوقی مطرح شود.
   • در صورتی که دعوی از نوع دعاوی مالی باشد (مبلغ چک بیشتر از یک میلیون تومان باشد)، دادگاه صلاحیت رسیدگی به آن را خواهد داشت.
   • طبق قانون هزینه دادرسی، در صورتی که دعوی مالی باشد (چک به عنوان یک سند مالی شناخته می‌شود)، هزینه دادرسی بر اساس مبلغ چک محاسبه می‌شود.

هزینه دادرسی استرداد لاشه چک

در خصوص هزینه دادرسی استرداد لاشه چک، همانطور که اشاره شد، این دعوی به دلیل ماهیت مالی‌اش، مشمول هزینه دادرسی دعاوی مالی می‌شود. میزان هزینه دادرسی بسته به مبلغ چک و نوع دعوی متفاوت است. در اینجا به توضیح چگونگی محاسبه هزینه دادرسی و نکات مرتبط با آن پرداخته‌ایم:

1. محاسبه هزینه دادرسی:
   • طبق قانون آیین‌نامه اجرایی قانون هزینه دادرسی، هزینه دادرسی برای دعاوی مالی به صورت درصدی از مبلغ دعوی محاسبه می‌شود.
   • هزینه دادرسی برای دعوی استرداد لاشه چک به‌طور کلی مطابق با مبلغ چک، هزینه‌ای معین خواهد داشت. به طور دقیق‌تر، برای هر ۱۰۰,۰۰۰ تومان از مبلغ چک، یک درصد از آن به عنوان هزینه دادرسی باید پرداخت شود. البته، این مبلغ به‌طور کلی با توجه به جدول هزینه‌های دادرسی در هر سال تغییر می‌کند و باید مطابق با قانون آن سال محاسبه شود.
2. مثال محاسبه هزینه دادرسی:
   • فرض کنید مبلغ چک ۱۰۰ میلیون تومان است. در این صورت، هزینه دادرسی برای دعوی استرداد لاشه چک به‌طور تقریبی معادل ۱ درصد از مبلغ چک خواهد بود.
   • بنابراین، در این مثال هزینه دادرسی معادل ۱ میلیون تومان خواهد بود.
3. ویژگی‌های دیگر هزینه دادرسی:
   • در صورتی که دادخواست استرداد لاشه چک توسط شخص حقیقی یا حقوقی به دادگاه ارائه شود، هزینه دادرسی باید در همان ابتدا پرداخت گردد تا رسیدگی به پرونده آغاز شود.
   • اگر دعوی مربوط به مبلغی کمتر از یک میلیون تومان باشد، دادگاه ممکن است در سطح شورای حل اختلاف رسیدگی کند و هزینه دادرسی کمتری تعیین شود.
4. پرداخت هزینه‌های دیگر: علاوه بر هزینه دادرسی، در صورتی که نیاز به استفاده از خدمات کارشناسی یا هزینه‌های دیگری باشد (مثل هزینه‌های اخذ استشهادیه، هزینه‌های اجرایی و غیره)، این هزینه‌ها نیز باید توسط طرفین دعوی پرداخت شوند.

بیشتر بخوانید: چک دوامضاء

نمونه رای دادگاه

در خصوص دعوی ج.س و ع.م با وکالت ح.پ وکیل پایه یک دادگستری به طرفیت م.ج به خواسته استدعای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت و الزام خواندگان به استرداد یک فقره چک به شماره ******** به انضمام خسارت وارده اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل نظر به اینکه صدور چک دایر بر مدیونیت صادر کننده است و خارج از روابط قراردادی طرفین می باشد، لذا دادگاه خواسته خواهان را متکی به دلیل ندانسته و مستندا به ماده 197 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بطلان دعوی خواهان را صادر و اعلام می نماید. رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران است.

رئیس دادگاه عمومی تهران اکبری

نمونه رای تجدیدنظر

در مورد پرونده تجدیدنظرخواهی ج.س و ع.م با وکالت ح.پ وکیل پایه یک دادگستری به طرفیت م.ج نسبت به دادنامه شماره ********* صادره از شعبه ** دادگاه عمومی تهران که متضمن صدور حکم به بطلان دعوی خواهان به خواسته استرداد یک فقره چک به شماره 5429852/652 به مبلغ یکصدو سی میلیون تومان می باشد، با توجه به اینکه استرداد چک موضوع مالی می باشد هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر به مبلغ 245000 تومان تودیع ننموده است پرونده از این جهت واجد نقض می باشد ضمنا ابطال تمبر هزینه دادرسی نیز در مرحله بدوی غیر مالی محاسبه شده و از این جهت نیز واجد نقض می باشد دفتر مقرر است پرونده را جهت رفع نقض از آمار کسر عینا به دفتر دادگاه محترم بدوی اعاده تا پس از رفع نقص عینا به این دادگاه ارسال دارند.

مستشاران شعبه دادگاه تجدیدنظر استان تهران