جدول نکات مهم
بروزرسانی(1404/02/29)
نکات مهم | توضیحات |
---|---|
مطالبه وجه | درخواست قانونی برای دریافت بدهیهای مالی از فرد یا نهاد دیگر |
اسناد تجاری | چک و سفته به عنوان ابزارهای معتبر برای تسهیل مطالبه وجه |
قوانین مرتبط | قانون مدنی و قانون تجارت ایران برای تضمین حقوق مالی افراد |
مراحل قانونی | ثبت دادخواست، ارائه مستندات و پیگیری از طریق دادگاه |
خسارات تأخیر | امکان مطالبه خسارات ناشی از تأخیر در پرداخت بدهی |
مطالبه وجه
مطالبه وجه به معنای درخواست قانونی و پیگیری حقوقی برای دریافت وجوهی است که بهحق در اختیار شخص یا نهاد دیگری قرار دارد. این موضوع نه تنها در مبادلات فردی، بلکه در ساختارهای پیچیده تجاری و سازمانی نیز اهمیت بسیاری دارد. مطالبه وجه در دنیای امروز به عنوان یکی از اجزای اصلی تعاملات مالی و تجاری، نقشی حیاتی در زندگی افراد و کسبوکارها ایفا میکند. با افزایش روابط تجاری و مالی، نیاز به ابزاری قانونی و حقوقی برای ضمانت اجرای تعهدات و مطالبات مالی بیشتر از همیشه احساس میشود.
مطالبه وجه از دو جنبه اصلی اهمیت پیدا میکند: نخست، به عنوان ابزاری برای تضمین تعهدات مالی در معاملات تجاری و دوم، به عنوان روشی برای احقاق حقوق افراد در صورت نقض تعهدات مالی. افراد، سازمانها و کسبوکارها میتوانند از طریق قوانین مطالبه وجه از حقوق مالی خود دفاع کرده و در صورت عدم انجام تعهدات از سوی طرف مقابل، مسیر قانونی را برای دریافت مطالبات خود طی کنند.
در فرآیند مطالبه وجه، اسناد تجاری همچون چک و سفته نقش کلیدی دارند. این ابزارها نه تنها برای ثبت تعهدات مالی به کار میروند، بلکه در تسهیل و تسریع در مطالبه وجه نیز اهمیت ویژهای دارند. چک و سفته به دلیل داشتن حمایتهای قانونی، امکان پیگیری حقوقی و دریافت مطالبات را فراهم میکنند.
اهمیت آگاهی از قوانین مطالبه وجه زمانی مشخص میشود که بدانیم عدم آشنایی با این قوانین میتواند منجر به خسارات مالی جدی و جبرانناپذیر شود. به همین دلیل، آگاهی از مفاهیم پایهای، فرآیندهای قانونی و روشهای پیگیری مطالبه وجه به افراد حقیقی و حقوقی کمک میکند تا در تعاملات مالی خود با اطمینان بیشتری عمل کرده و از حقوق خود دفاع کنند.
قوانین مطالبه وجه
مطالبه وجه بهعنوان یکی از مسائل مهم حقوقی، در قوانین مختلف ایران از جمله قانون تجارت و قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته است. این قوانین چارچوبی برای نحوه تعاملات مالی و حقوق افراد در معاملات تجاری فراهم میکنند. در ادامه، برخی از مهمترین مواد قانونی مرتبط با مطالبه وجه و تفاوتهای قانونی بین چک و سفته توضیح داده میشود.
قوانین مرتبط با مطالبه وجه در قانون تجارت
قانون تجارت ایران بهعنوان پایهایترین قانون در زمینه اسناد تجاری، بهویژه چک و سفته، شرایط و ضوابط خاصی را برای صدور، انتقال، و مطالبه وجه این اسناد تعیین کرده است:
- چک:
طبق مواد 310 تا 318 قانون تجارت، چک بهعنوان یک سند مالی قابلپرداخت بهمحض ارائه تعریف شده است. این سند نوعی حواله بانکی است که دارنده آن میتواند در موعد مقرر وجه آن را از بانک مطالبه کند. از ویژگیهای بارز چک، امکان شکایت کیفری در صورت برگشتخوردن آن است که در سایر اسناد تجاری وجود ندارد. - سفته:
سفته طبق ماده 307 قانون تجارت بهعنوان سندی برای تعهد پرداخت وجه در موعد معین شناخته میشود. برخلاف چک، سفته بهصورت مستقیم قابلیت طرح شکایت کیفری ندارد و تنها از طریق دعاوی حقوقی میتوان آن را مطالبه کرد.
قوانین مرتبط با مطالبه وجه در قانون مدنی
قانون مدنی نیز با تاکید بر اصول کلی تعهدات و معاملات، ابزاری قانونی برای مطالبه وجه ارائه میدهد:
- تعهدات مالی: طبق ماده 219 قانون مدنی، هر قراردادی که طبق قانون منعقد شده باشد لازمالاجرا است، مگر اینکه دلیلی قانونی برای فسخ آن وجود داشته باشد. این ماده در مورد اسناد تجاری نیز کاربرد دارد.
- قواعد مطالبه وجه: بر اساس ماده 265 قانون مدنی، شخصی که وجهی پرداخت کرده است، در صورتی که ادعای عدم تعهد داشته باشد، میتواند مبلغ پرداختی را مطالبه کند.
تفاوتهای قانونی بین چک و سفته در مطالبه وجه
- قابلیت شکایت کیفری: چک بهدلیل ماهیت خاص خود امکان طرح شکایت کیفری را در صورت برگشتخوردن دارد، اما سفته تنها از طریق دعاوی حقوقی قابلپیگیری است.
- صدور و انتقال: چک بهصورت فوری قابلپرداخت است و نیاز به تاریخ سررسید ندارد، اما سفته معمولاً برای پرداخت در آینده صادر میشود.
- ضمانت اجرا: ضمانت اجرایی چک به دلیل پشتیبانی کیفری قویتر است. در مقابل، سفته بیشتر در چارچوب تعهدات حقوقی عمل میکند و نیازمند اثبات در دادگاه است.
- وثیقه و ضمانت: در معاملات کلان، سفته معمولاً بهعنوان وثیقه استفاده میشود، در حالی که چک اغلب برای پرداختهای فوری به کار میرود.
مطالبه وجه چک
چک یکی از رایجترین اسناد تجاری در روابط مالی است که اهمیت بسیاری در معاملات روزمره دارد. مطالبه وجه چک یکی از مهمترین فرآیندهای حقوقی در نظام قضائی ایران است که در صورت برگشت چک به دلیل عدم پرداخت، بهمنظور استیفای حقوق دارنده چک از طریق دادگاه قابل پیگیری است. برای مطالبه وجه چک، ابتدا باید به اداره توقیف چک و سپس با توجه به میزان مبلغ چک، اقدام به طرح شکایت کیفری یا دعوی حقوقی در دادگاه صالح نمود. در شکایت کیفری، متهم ممکن است به جرم صدور چک بلامحل محکوم شود، در حالی که در دعوای حقوقی، خواهان به دنبال دریافت وجه چک از صادرکننده است. در صورتی که چک به هر دلیلی برگشت بخورد یا پرداخت نشود، دارنده چک میتواند از طریق فرآیندهای قانونی نسبت به مطالبه وجه اقدام کند. در ادامه، مراحل قانونی مطالبه وجه چک، مدارک مورد نیاز، و نکات مهم در تنظیم دادخواست تشریح میشود.
مراحل قانونی مطالبه وجه چک
مراحل قانونی مطالبه وجه چک شامل شکایت کیفری در صورت برگشت چک بهعلت عدم موجودی یا مسدود بودن حساب و همچنین طرح دعوی حقوقی برای مطالبه وجه آن است. پس از ثبت شکایت، اقدامات اجرائی مانند توقیف اموال میتواند برای وصول وجه انجام شود.
- شکایت کیفری:
شکایت کیفری برای چکهایی که دارای وصف کیفری هستند، روشی سریع و مؤثر برای وصول وجه چک است. مشاوره حوقی از یک وکیل کیفری می تواند در راستای آگاهی شما مثمرثمر باشد. این روش به موارد زیر محدود میشود:
- چک نباید وعدهدار باشد.
- چک نباید بابت ضمانت صادر شده باشد.
- حداکثر شش ماه از تاریخ صدور چک یا گواهی عدم پرداخت باید گذشته باشد.
مراحل:
- مراجعه به دادسرا یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
- ارائه گواهی عدم پرداخت از بانک.
- ثبت شکایت کیفری علیه صادرکننده چک.
- دعوی حقوقی:
در صورتی که چک فاقد وصف کیفری باشد یا دارنده چک قصد پیگیری کیفری نداشته باشد، میتواند از طریق دعوی حقوقی اقدام کند.
- در این روش، صادرکننده، ضامن یا ظهرنویس چک قابلپیگیری هستند.
- دعوی حقوقی نیازی به رعایت مهلت زمانی خاصی ندارد.
- اجرای ثبت:
در صورتی که چک بهعنوان یک سند رسمی تنظیم شده باشد، دارنده میتواند از طریق اداره اجرای اسناد رسمی به مطالبه وجه بپردازد.
مدارک مورد نیاز برای مطالبه وجه چک
برای مطالبه وجه چک، لازم است متقاضی اقدامات قانونی لازم را از جمله ارائه شکایت و پیگیریهای مربوطه از طریق مراجع قضائی آغاز کند. در این روند، توجه به جزئیات مرتبط با چک برگشتی و شرایط قانونی آن اهمیت بسیاری دارد تا مراحل دادرسی بهدرستی طی شود و حقوق خواهان محفوظ بماند. برای اقدام قانونی، فراهم کردن مدارک زیر ضروری است:
- اصل چک برگشتی.
- گواهی عدم پرداخت صادر شده توسط بانک.
- مدارک شناسایی (کارت ملی یا شناسنامه).
- در صورت پیگیری حقوقی، ارائه مستنداتی که دلیل دریافت چک را اثبات میکند (مانند قرارداد).
نکات مهم در تنظیم دادخواست مطالبه وجه
در تنظیم دادخواست برای مطالبه وجه، دقت در ذکر تمامی اطلاعات ضروری همچون مشخصات طرفین، موضوع دعوی، مبلغ مورد نظر و دلایل مستند اهمیت زیادی دارد. همچنین، باید مدارک لازم همراه دادخواست ضمیمه شود تا شانس موفقیت در دادرسی افزایش یابد.
- دقت در مشخصات:
مشخصات چک (مانند شماره چک، تاریخ صدور، و مبلغ) بهدقت در دادخواست ذکر شود. - مشخصات طرفین:
اطلاعات دقیق صادرکننده چک (نام، نشانی، شماره تماس) ذکر شود. - بیان دلایل حقوقی:
دلیل صدور چک و تعهدات مرتبط بهوضوح در دادخواست نوشته شود. - انتخاب دادگاه صالح:
- برای شکایت کیفری، دادسرا در حوزه بانک صادرکننده چک.
- برای دعوی حقوقی، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا محل بانک.
- مشاوره حقوقی:
برای جلوگیری از رد دادخواست یا بروز مشکلات، توصیه میشود قبل از تنظیم دادخواست از وکلای متخصص مشاوره گرفته شود.
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه
انتخاب دادگاه صالح برای طرح دعاوی مطالبه وجه اهمیت زیادی دارد، زیرا رعایت قواعد صلاحیت میتواند روند رسیدگی را تسهیل و از رد دادخواست جلوگیری کند.
با توجه به اصلاحات قانونی اخیر در نظام قضایی ایران، شورای حل اختلاف حذف شده و به جای آن، دادگاه صلح مسئولیت رسیدگی به دعاوی مختلف را بر عهده گرفته است. این تغییرات عمدتاً بر اساس قانون جدید شورای حل اختلاف مصوب شهریورماه ۱۴۰۲ صورت گرفته است.
در حال حاضر، دادگاه صلح مسئول رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه میباشد. این دادگاه صلاحیت رسیدگی به دعاوی مالی تا مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را دارد. بنابراین، اگر مبلغ خواسته شما کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، باید به دادگاه صلح مراجعه کنید.
مراحل تنظیم دادخواست مطالبه وجه
تنظیم دادخواست مطالبه وجه یکی از اصلیترین مراحل در فرایند حقوقی است که به دقت و آگاهی کامل از قوانین نیاز دارد. در این بخش، مراحل اصلی تنظیم دادخواست و اقدامات پس از آن توضیح داده میشود.
تهیه و تکمیل فرم دادخواست
راهنمای تکمیل فرم دادخواست:
دادخواست باید بر اساس ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی تنظیم شود. اطلاعات زیر باید بهدقت در فرم دادخواست قید شود:
- مشخصات طرفین دعوی: شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، نشانی و سایر اطلاعات هویتی خواهان و خوانده.
- خواسته دعوی: در این قسمت باید موضوع مطالبه وجه و مبلغ مورد ادعا بهطور دقیق ذکر شود.
- دلایل و مستندات: توضیح کامل درباره دلایل طرح دعوی و اشاره به مدارکی که بهعنوان مستند ارائه میشود.
- شرح دعوی: در این بخش باید بهصورت خلاصه و دقیق، موضوع دعوی و علت مراجعه به دادگاه توضیح داده شود.
ارائه مدارک و مستندات
ارائه مدارک مناسب نقش تعیینکنندهای در موفقیت دعوی دارد. برخی از مدارک مورد نیاز برای دادخواست مطالبه وجه عبارتند از:
- اصل و کپی مدارک هویتی خواهان: مانند کارت ملی و شناسنامه.
- اسناد تجاری یا تعهدات مالی: مانند چک، سفته یا رسیدهای پرداختنشده.
- مکاتبات و توافقات: هرگونه قرارداد، ایمیل یا پیامک که نشاندهنده تعهد مالی باشد.
- واخواستنامه: در موارد مربوط به اسناد تجاری مانند سفته، ارائه واخواستنامه ضروری است.
پیگیری مراحل دادرسی
پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی، مراحل زیر طی میشود:
الف) ارسال دادخواست به دادگاه صالح:
دفتر خدمات قضایی دادخواست را به دادگاه صالح ارسال میکند و شماره پرونده به خواهان اعلام میشود.
ب) ابلاغ به خوانده:
پس از ثبت دادخواست، دادگاه آن را به خوانده ابلاغ میکند. خوانده موظف است ظرف مدت مشخصی به دادگاه پاسخ دهد.
ج) جلسات رسیدگی:
دادگاه پس از بررسی دادخواست و مدارک، جلساتی را برای رسیدگی تعیین میکند. حضور خواهان و خوانده در این جلسات الزامی است.
د) صدور رأی:
پس از اتمام بررسیها و شنیدن دفاعیات طرفین، دادگاه رأی نهایی را صادر میکند. این رأی ممکن است قابل تجدیدنظر یا قطعی باشد.
نکات مهم
- رعایت دقت در تکمیل دادخواست: هرگونه نقص در دادخواست ممکن است باعث رد آن شود.
- مشاوره حقوقی: کمک گرفتن از وکیل متخصص میتواند احتمال موفقیت در دعاوی مطالبه وجه را افزایش دهد.
- پیگیری مستمر: پیگیری منظم روند دادرسی از طریق سامانه ثنا و مراجعه به دادگاه بسیار اهمیت دارد.
لایحه دفاعیه در دعاوی مطالبه وجه
لایحه دفاعیه در دعاوی مطالبه وجه یکی از ابزارهای مهم در دفاع از حقوق خوانده است. در این لایحه، خوانده باید دلایل و مستندات خود را برای رد یا کاهش مبلغ مطالبه شده ارائه دهد. این دفاعیات میتواند شامل عدم اعتبار سند تجاری (چک، سفته)، عدم توانایی در پرداخت، تقلب یا اشتباه در صدور سند، یا مشکلات مرتبط با شرایط تنظیم قرارداد باشد. همچنین، خوانده باید به دقیق بودن اطلاعات مندرج در دادخواست توجه کرده و از ارائه اسناد و مدارک مرتبط با ادعاهای خود در لایحه دفاعیه غافل نشود. لایحه دفاعیه باید بهصورت کامل، مستند و قانونی تنظیم شود تا در دادگاه پذیرفته شود.
نحوه تنظیم لایحه دفاعیه
ساختار کلی لایحه دفاعیه:
لایحه دفاعیه باید بر اساس اصول قانونی و با رعایت موارد زیر تهیه شود:
- عنوان و مشخصات پرونده:
در ابتدای لایحه، عنوان پرونده و شماره آن به همراه مشخصات خواهان و خوانده ذکر شود. - موضوع لایحه:
موضوع لایحه بهصورت خلاصه و شفاف بیان شود. مثلاً: “دفاعیات خوانده در پرونده مطالبه وجه”. - بیان مقدمه:
در مقدمه، دلایل و مستندات کلی برای دفاع از خود ارائه گردد. - شرح دفاعیات:
دفاعیات باید بهصورت طبقهبندیشده و منظم بیان شوند. هر نکته باید مستند به قانون یا دلایل روشن باشد. - نتیجهگیری و درخواست:
در انتها، نتیجهگیری و درخواست خوانده برای رد دعوی خواهان یا ارائه حکم منصفانه به دادگاه مطرح شود.
نکات مهم در ارائه دفاعیات
الف) توجه به اصل اسناد و مدارک:
خوانده باید با دقت مدارک خواهان را بررسی کرده و به مواردی چون جعل، عدم اصالت یا فقدان شرایط قانونی برای مطالبه وجه اشاره کند.
ب) استناد به قوانین:
لایحه دفاعیه باید مستند به مواد قانونی باشد. مثلاً در قانون مدنی یا تجارت، شرایط مطالبه وجه و تعهدات طرفین بهوضوح مشخص شده است.
ج) استناد به ادله و شواهد:
اگر شواهدی مبنی بر پرداخت وجه، ابطال اسناد یا موارد مشابه وجود دارد، باید در لایحه به آنها اشاره شود و مدارک مرتبط پیوست گردد.
د) ارائه دفاعیات مؤثر:
- دفاعیات باید منطقی، منسجم و با رعایت اصول نگارش حقوقی باشد.
- از بیان ادعاهای غیرمستند یا غیرمنطقی خودداری شود.
- اگر خواهان شرایط قانونی مطالبه وجه را رعایت نکرده، به این موضوع در لایحه اشاره شود.
مثالهایی از دفاعیات مؤثر
ادعای پرداخت وجه:
“خوانده پیش از این، مبلغ مورد ادعا را از طریق انتقال بانکی به حساب خواهان پرداخت کرده و رسید بانکی به پیوست ارائه میشود.”
عدم رعایت شرایط قانونی توسط خواهان:
“خواهان در تنظیم سفته به تاریخ مقرر برای واخواست اقدام نکرده و شرایط قانونی برای مطالبه وجه را نقض کرده است.”
هزینههای دادرسی در دعاوی مطالبه وجه
هزینههای دادرسی یکی از موارد مهمی است که طرفین دعوی باید پیش از آغاز فرآیند حقوقی مدنظر قرار دهند. این هزینهها شامل موارد مختلفی از جمله هزینه دادخواست، واخواست اسناد تجاری، و سایر اقدامات قانونی میشود. در این بخش، نحوه محاسبه هزینهها و جزئیات مربوط به هزینههای جانبی بررسی میشود.
محاسبه هزینه دادرسی
الف) هزینه دادرسی بر اساس مبلغ مورد مطالبه:
هزینه دادرسی در دعاوی مطالبه وجه، طبق قانون آیین دادرسی مدنی، بر اساس مبلغ مورد مطالبه تعیین میشود. هزینههای دادرسی از مرحله ثبت دادخواست تا اجرای حکم شامل موارد متعددی است که آگاهی از آنها میتواند به مدیریت بهتر فرآیند دادرسی کمک کند. توصیه میشود پیش از طرح دعوی، برآوردی از هزینههای احتمالی انجام شود. این هزینه معمولاً به درصدی از مبلغ دعوی تعلق میگیرد و به سه دسته کلی تقسیم میشود:
- دعاوی مالی کمتر از ۲۰ میلیون تومان:
هزینه دادرسی این دعاوی کمتر از دعاوی مالی با مبالغ بالاتر است و به نسبت درصد کمتری از مبلغ کل محاسبه میشود. - دعاوی مالی بالاتر از ۲۰ میلیون تومان:
برای این دعاوی، درصد بیشتری از مبلغ مورد مطالبه بهعنوان هزینه دادرسی تعیین میشود. - دعاوی غیرمالی:
اگر دعوی صرفاً غیرمالی باشد، هزینه دادرسی ثابت و مطابق با تعرفه دادگاهها است.
ب) هزینههای مراحل دادرسی:
هزینه دادرسی شامل دو مرحله اصلی است:
- مرحله بدوی: که هزینه ثبت دادخواست را شامل میشود.
- مرحله تجدیدنظر و فرجامخواهی: که هزینههای مجزایی دارد و معمولاً کمتر از مرحله بدوی است.
هزینههای مرتبط با واخواست و سایر اقدامات قانونی
الف) هزینه واخواست اسناد تجاری:
اگر مطالبه وجه مربوط به اسناد تجاری مانند چک یا سفته باشد، واخواست این اسناد اقدام الزامی است. هزینه واخواست شامل موارد زیر است:
- هزینه ثبت واخواستنامه در دفاتر اسناد رسمی.
- هزینه ارسال اخطاریه واخواست به متعهد.
ب) هزینه کارشناسی و مشاوره حقوقی:
در مواردی که به کارشناسی نیاز باشد، مانند تعیین صحت امضا یا اصالت سند، هزینه کارشناسی نیز به هزینههای دادرسی افزوده میشود. همچنین، هزینه مشاوره و وکالت وکیل نیز بخشی از هزینههای جانبی دادرسی است.
ج) هزینه اجرای احکام:
در صورتی که حکم به نفع خواهان صادر شود، برای اجرای حکم و دریافت وجه مورد مطالبه، هزینههای مرتبط با اجرای احکام به دادگستری پرداخت میشود.
نکات مهم و توصیههای کاربردی در دعاوی مطالبه وجه
در دعاوی مطالبه وجه، رعایت نکات کلیدی و انجام اقدامات پیشگیرانه میتواند از بسیاری از مشکلات حقوقی جلوگیری کند. در این بخش، به مشاوره حقوقی رایگان تلفنی با وکیل و همچنین تنظیم دقیق اسناد تجاری پرداخته میشود.
مشاوره با وکیل متخصص
مشاوره حقوقی با یک وکیل متخصص در دعاوی مالی و اسناد تجاری اهمیت بسیاری دارد. این مشاوره میتواند در مراحل مختلف دعوی، از تنظیم دادخواست تا دفاع در دادگاه، تأثیر مثبتی داشته باشد.
تشخیص مسیر صحیح حقوقی:
وکیل متخصص میتواند بهترین مسیر حقوقی را برای مطالبه وجه، مانند انتخاب بین شکایت کیفری یا دعوای حقوقی، مشخص کند. این انتخاب بر اساس شرایط اسناد تجاری مانند چک یا سفته و نحوه تنظیم آنها صورت میگیرد.
صرفهجویی در زمان و هزینه:
وکیل با داشتن دانش و تجربه، میتواند فرآیند دادرسی را تسریع کرده و از بروز اشتباهاتی که باعث تأخیر در رسیدگی میشود، جلوگیری کند.
تقویت دفاعیات:
در صورت مواجهه با دفاعیات طرف مقابل، وکیل میتواند با تنظیم لایحهای قوی و ارائه استدلالهای حقوقی مناسب، منافع موکل خود را حفظ کند.
ملاحظات مهم در تنظیم اسناد تجاری
تنظیم صحیح اسناد تجاری مانند چک و سفته، از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری میکند. برخی از توصیههای کاربردی عبارتند از:
دقت در پر کردن اطلاعات:
اطلاعاتی مانند تاریخ، مبلغ، و نام گیرنده باید بهدقت و بدون خطا درج شوند. وجود خطا یا ابهام در این موارد ممکن است به بیاعتباری سند منجر شود.
استفاده از امضا و اثر انگشت:
اضافه کردن اثر انگشت در کنار امضا میتواند احتمال جعل را کاهش داده و اصالت سند را تقویت کند.
ثبت اسناد تجاری:
در صورتی که مبلغ قابل توجه باشد، بهتر است اسناد تجاری در دفاتر اسناد رسمی ثبت شوند. این اقدام میتواند اسناد را از نظر قانونی مستحکمتر کند.
پیگیری واخواست:
در مواردی که چک یا سفته وصول نشود، اقدام به واخواست بهموقع بسیار ضروری است. این اقدام میتواند تضمینکننده حقوق دارنده سند باشد.
بیشتر بخوانید: تاخیر تادیه چیست؟
نمونه دادخواست مطالبه وجه
قبل از شروع به مطالعه نمونه دادخواست، لطفاً توجه فرمایید که این دادخواست به طور کلی برای مطالبه وجه از طرف فردی که مبلغی را از فرد دیگری طلب دارد، تنظیم شده است. در این نمونه، تمام جزئیات مربوط به مراحل قانونی و مدارک مورد نیاز برای طرح دادخواست ذکر شده است. با مطالعه نمونه، شما میتوانید شیوه صحیح نگارش دادخواست خود را بیابید و در صورت نیاز به تنظیم دادخواست خود، آن را به طور دقیق و با توجه به شرایط خاص خود تنظیم کنید. اکنون نمونه دادخواست را مطالعه کنید:
با سلام و احترام
اینجانب … (نام و نام خانوادگی خواهان)، فرزند …، به شماره ملی …، ساکن …، بدین وسیله به استحضار میرساند:
خوانده آقای / خانم …، فرزند …، به شماره ملی …، ساکن …، بابت … (مثلاً: فروش کالا، قرض، چک، سفته و…) مبلغ … ریال به اینجانب بدهکار میباشد. علیرغم مراجعات مکرر و درخواستهای شفاهی و کتبی، متأسفانه تاکنون از پرداخت بدهی خودداری نموده است.
از آن مقام محترم تقاضا دارم با احراز موضوع، حکم به محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ مذکور به اضافه خسارات دادرسی، هزینهها و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید تا زمان اجرای حکم، صادر فرمایید.
با تشکر و احترام
امضاء – تاریخ
مدارک مورد نیاز جهت پیوست به دادخواست:
- تصویر کارت ملی و شناسنامه خواهان
- رسید یا مدرک طلب (چک، سفته، رسید پرداخت، قرارداد و…)
- گواهی عدم پرداخت در صورت وجود چک
- سایر مستندات
نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته و اعسار از هزینه دادرسی
در بسیاری از موارد، طلبکاران برای وصول طلب خود از طریق سفته اقدام به طرح دادخواست میکنند، اما به دلیل ناتوانی مالی در پرداخت هزینه دادرسی، ناچار به ارائه دادخواست اعسار نیز هستند. در چنین شرایطی، خواهان میتواند همزمان با دادخواست مطالبه وجه سفته، دادخواست جداگانهای مبنی بر اعسار از پرداخت هزینه دادرسی تقدیم دادگاه نماید. ارائه این نمونهها به افراد کمک میکند تا با ساختار صحیح دادخواست آشنا شده و بدون خطا در مسیر قانونی طرح دعوا قدم بردارند. در این بخش، نمونهای کاربردی از دادخواست مطالبه وجه بر مبنای سفته و تقاضای اعسار از هزینه دادرسی آورده شده تا مراجعین بتوانند با روند حقوقی آن بهتر آشنا شوند.
1. مشخصات طرفین
خواهان: علی رضایی، فرزند محمد، با شماره ملی 1234567890، ساکن تهران، خیابان آزادی، پلاک 45
خوانده: رضا احمدی، فرزند حسن، با شماره ملی 0987654321، ساکن کرج، خیابان مطهری، پلاک 77
2. خواسته
- مطالبه مبلغ ۵۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال بابت وجه سفته به تاریخ سررسید ۱۴۰۳/۱۰/۱۵
- تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
- خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید تا زمان پرداخت
- هزینه دادرسی و حقالوکاله وکیل
3. دلایل و مستندات
- تصویر سفته به مبلغ فوق
- اظهارنامه ارسالشده به خوانده
- گواهی عدم پرداخت بانک
- شهادت شهود (در صورت نیاز)
- گواهی کسر حقوق یا فرم مخصوص اعسار
4. شرح دادخواست
احتراماً به استحضار میرساند، اینجانب علی رضایی به موجب یک فقره سفته به شماره ۱۲۳۴۵۶ به مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال که در تاریخ ۱۴۰۳/۱۰/۱۵ سررسید گردیده، طلبکار خوانده محترم میباشم. علیرغم پیگیریهای متعدد، وی از پرداخت دین خود امتناع نموده و اقدامی جهت تسویه حساب انجام نداده است. نظر به اینکه اینجانب به دلیل شرایط اقتصادی فعلی قادر به پرداخت هزینه دادرسی نمیباشم، تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را نیز بهصورت همزمان دارم. با عنایت به مراتب فوق، صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت وجه سفته، خسارات قانونی و پذیرش اعسار اینجانب مورد استدعاست.
5. نتیجهگیری و درخواست
با عنایت به مراتب فوق، ضمن ارائه این دادخواست و مستندات پیوست، صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ سفته به همراه خسارات تأخیر تأدیه، هزینه دادرسی و حقالوکاله وکیل و همچنین پذیرش اعسار از هزینه دادرسی مورد تقاضا میباشد.
امضا و تاریخ:
علی رضایی – ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
نتیجهگیری
مطالبه وجه یکی از موضوعات مهم در حقوق مدنی است که به دریافت بدهیهای مالی از افراد یا شرکتها اشاره دارد. در این فرایند، چک و سفته از رایجترین اسناد تجاری برای مطالبه وجه هستند. مراحل مطالبه وجه چک شامل شکایت کیفری یا حقوقی به دادگاه است، در حالی که برای سفته ابتدا باید واخواست انجام شود. دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی مطالبه وجه بر اساس مبلغ مورد درخواست و محل اقامت طرفین تعیین میشود. تنظیم دادخواست به دقت و همراه با مستندات ضروری نیاز دارد. همچنین، لایحه دفاعیه باید با دلایل مستند جهت رد ادعای خواهان تنظیم شود. هزینههای دادرسی نیز بر اساس مبلغ دعوا محاسبه میشود و باید در نظر گرفته شوند. با بهرهگیری از مشاوره وکیل متخصص و رعایت نکات کلیدی در تنظیم اسناد تجاری، میتوان از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی در دعاوی مطالبه وجه پیشگیری کرد. دقت در انتخاب روشهای قانونی و آمادهسازی مدارک، نقش مهمی در موفقیت در دادرسی و حفظ منافع مالی افراد دارد.
8دیدگاه ها
امید
10 دی 1403با سلام
من از یکی از اقوام طلب داشتم که ایشان به رحمت خدا رفتن آیا در صورت فوت بدهکار می توان طلب را از ورثه وصول کرد؟
وکیل
11 دی 1403با فوت بدهکار، دیون او به ترکه (اموال بهجامانده) منتقل میشود. طلبکار میتواند با ارائه دادخواست به دادگاه، تقاضای وصول طلب از محل ترکه را مطرح کند. ورثه موظفاند دیون متوفی را از محل ترکه پرداخت کنند و در صورت عدم همکاری، طلبکار میتواند با حکم دادگاه، نسبت به توقیف و فروش اموال متوفی اقدام کند.
حمید
10 دی 1403با سلام
اگر بدهکار اموالی به نام خود نداشته باشد چگونه می توان طلب خود را وصول کرد ؟
وکیل
11 دی 1403سلام در صورتی که بدهکار اموالی به نام خود نداشته باشد، طلبکار میتواند با ارائه درخواست به اجرای احکام مربوطه، تقاضای اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی را مطرح کند. بر اساس این ماده، در صورت عدم پرداخت دین و عدم شناسایی اموال، دادگاه میتواند بدهکار را تا زمان پرداخت بدهی یا اثبات اعسار، بازداشت کند.
مهرداد نظری
7 دی 1403سلام خسته نباشید ایا اجرای تامین خواسته در مطالبه وجه نیازمند پرداخت خسارت احتمالی می باشد؟
وکیل
8 دی 1403سلام در صورتی که مطالبه وجه بر مبنای چک باشدنیاز به پرداخت خسارت احتمالی نیست ولی در سایر موارد نیاز است.
فهیمه
10 دی 1403سلام
از شخصی طلب دارم که متاسفانه پرداخت نمی کنه سوالم این است که می توان طلب را از اموال مشترک بدهکار و همسرش وصول کرد ؟
وکیل
11 دی 1403در صورتی که بدهکار اموالی به نام خود نداشته باشد اما در اموال مشترک با همسرش سهم داشته باشد، طلبکار میتواند با ارائه دادخواست به دادگاه، تقاضای توقیف و فروش سهم بدهکار از اموال مشترک را مطرح کند. دادگاه پس از ارزیابی سهم بدهکار، نسبت به وصول طلب از محل آن اقدام میکند.