سهم الارث زوجین

میزان ارث زوج و زوجه و نحوه مطالبه مبحثی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. زمانی که فردی این دنیا را ترک می کند، وارثان آن می توانند پس از گرفتن انحصار وراثت ماترک آن فرد را میان خودشان تقسیم کنند که میزان ارث زوج و زوجه و نحوه مطالبه یکی از این موضوع ها می تواند باشد .

میزان ارث زوجه در عقد دائم

وکیل خانواده در این مورد می‌گوید که طبق ماده ی ۸۶۱ قانون مدنی، اگر زنی، شوهرش بمیرد و او در عقد دائم شوهرش بوده و پیش از مرگ همسرش زنده باشد به او ارث خواهد رسید .

وکیل نیز این چنین ادامه می دهد که همچنین ماده ی ۸۸۰ قانون مدنی در مورد این که سهم الارث زوجه چگونه خواهد بود، نکته ای را آورده است که اگر زن، شوهرش را به قتل برساند از او نخواهد برد .

اگر هنگام فوت شوهر، زوج و زوجه دارای فرزند باشند، زوجه فقط یک هشتم از اموال شوهرش را به ارث می برد

اما اگر فرزندی نداشته باشند یک چهارم اموال شوهر، به عنوان ارث به زن خواهد رسید . 

وکیل خانواده شرح می دهد که : در گذشته در ماده ی ۹۴۶ قانون مدنی، زن فقط از اموال منقول شوهر ارث می برد و از دارایی های دیگر مانند زمین و ساختمان چیزی به عنوان ارث به زن نمی رسید اما بعد از ۷۰ سال  قانونی در مجلس هشتم به تثبیت رسید و آن قانون این گونه بود که زن، بعد از مرگ زوج اگر فرزندی داشته باشد یک هشتم از اموال شوهرش (هم اموال منقول و هم دارایی های دیگر) را به ارث خواهد برد .

طبق قانون اگر شخصی زنی را عقد موقت کند آن زن از او سهم الارثی نمی برد .

اگر زوج و زوجه از هم طلاق رجعی گرفته باشند و در مدت عده، شوهر فوت کند زن می تواند از دارایی های شوهر ارث ببرد .

میزان ارث زوج بعد از فوت زوجه

وکیل در این مورد می گوید که اگر زوج، قبل از زوجه مرحوم شود، چنانچه  آنها فرزندی داشته باشند، یک چهارم از اموال زوجه به عنوان سهم الارث به زوج خواهد رسید و اگر آن ها فرزندی نداشته باشند، یک دوم از اموال زوجه به عنوان ارث به زوجه می رسد .

تفاوت های سهم الارث زوج و زوجه در قانون مدنی ایران

1- میزان ارث زوج دو برابر زوجه است . به این معنی که اگر زوج و زوجه فرزندی نداشته باشند، زوج  نصف دارایی همسر را به ارث می برد . این در حالی است که زوجه یک چهارم اموال شوهرش را در صورت نداشتن فرزند به ارث می برد و اگر فرزندی داشته باشند شوهر، یک چهارم از ترکه ی زن را به سهم الارث می برد و زوجه نیز یک هشتم اموال شوهرش را وارث می شود .

2- اگر شوهر تنها ارث برنده ی زوجه باشد، تمام اموال زن به او خواهد رسید اما اگر یک زن فقط وارث شوهرش باشد باز هم همان یک چهارم اموال را به ارث می برد و بقیه ی اموال به دولت می رسد .

3- شوهر از همه ی اموال زوجه  میتواند ارث ببرد در حالی که زوجه از عین بنا و چیز هایی شبیه این نمی تواند تملک کند و فقط بهای آن ها به او به ارث می رسد. (چنانچه در بالا نیز اشاره کردیم این قانون تغییر کرده است )

در گذشته احکام ارث به گونه ای بود که پس از فوت شوهر، نیاز های اقتصادی زن تا حدی برطرف می شد . از آنجا که زمین و بنا زیاد ارزش اقتصادی نداشتند، آنها را زن به ارث نمی برد اما درخت و چاه که خیلی مهم بودن زن آن ها را  به ارث می برد. تفاوت سهم الارث زوج و زوجه از آیه ی ۱۱ سوره ی نسا گرفته شده است . پس در نتیجه امکان تغییر آن در نظام حقوقی اسلامی وجود ندارد .

اما با استفاده از تمهیدات فردی سهم الارث زوجه را می توان بالا برد و یا برابر کرد . همچنین زوج میتواند هنگامی که زنده است در وصیت نامه ی خود، یک سوم اموال خود  را به سود همسرش وصیت کند .و یا می تواند ملکی را به نام همسرش در بیاورد .