جدول نکات مهم

آدم ربائی

بروزرسانی(1404/02/21)

آدم‌ربایی یکی از جرایم سنگین است که در آن فردی به‌طور غیرقانونی و بدون رضایت خود از مکان خود برده می‌شود. این جرم نه تنها آزادی فرد را سلب می‌کند بلکه آثار روانی و جسمی جبران‌ناپذیری نیز برای قربانیان دارد. به دلیل عدم آگاهی بسیاری از افراد از حقوق قانونی‌شان، پیگیری این جرم‌ها گاهی به کندی پیش می‌رود. در حقوق ایران، آدم‌ربایی در قانون مجازات اسلامی به‌طور مشخص جرم‌انگاری شده و مجازات‌های سختی برای آن در نظر گرفته شده است. برای بررسی کامل این موضوع با وکیل کیفری همراه باشید:

انواع آدم ربایی

• آدم‌ربایی ساده
• آدم ربایی مشدد

آدم‌ربایی ساده زمانی است که هیچ‌یک از شرایط تشدید جرم وجود نداشته باشد، اما اگر عوامل خاصی همچون سن شخص ربوده‌شده یا استفاده از وسیله نقلیه برای ارتکاب جرم یا بروز آسیب‌های جسمی یا روانی به فرد ربوده‌شده وجود داشته باشد، به‌عنوان آدم‌ربایی مشدد محسوب می‌شود. برای نمونه، اگر شخصی که ربوده شده کمتر از 15 سال سن داشته باشد، یا اگر در روند ربایش از وسیله نقلیه استفاده شود، این موارد به عنوان “آدم‌ربایی مشدد” دسته‌بندی می‌شوند. در چنین شرایطی، مجازات‌های سنگین‌تری برای مرتکبین در نظر گرفته می‌شود.

در خصوص مجازات‌های جرم آدم‌ربایی، طبق ماده 621 قانون مجازات اسلامی، مجازات آدم‌ربایی برای افراد بالغ از پنج تا پانزده سال حبس در نظر گرفته شده است. این مجازات‌ها بسته به شرایط خاص، مانند سن ربوده‌شده یا وقوع آسیب‌های جسمی یا حیثیتی، ممکن است افزایش یابد. به‌طور مثال، در صورتی که فرد ربوده‌شده کمتر از 15 سال سن داشته باشد یا اگر ربایش با استفاده از وسیله نقلیه صورت گیرد یا اگر آسیب‌هایی به فرد وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات ممکن محکوم خواهد شد.

همچنین طبق ماده 631 قانون مجازات اسلامی، مجازات برای نوزادربایی (ربودن نوزاد) از 6 ماه تا سه سال حبس در نظر گرفته شده است. در صورتی که بعد از ربایش، مشخص شود که کودک ربوده‌شده فوت کرده است، مجازات مرتکب به جزای نقدی معادل 100 هزار تا 500 هزار ریال خواهد بود.

یکی از نکات قابل توجه در قانون مجازات اسلامی، پیش‌بینی مجازات برای شروع به آدم‌ربایی است. در اینجا سه حالت مختلف برای شروع به جرم در نظر گرفته شده است:

1. شروع به جرم و پشیمانی: اگر فردی عملیات اجرایی ربایش را آغاز کند اما بعد از آن پشیمان شود، مجازات فرد همان مجازات برای عملیات انجام‌شده خواهد بود.
2. شروع به جرم و دستگیری قبل از اتمام عملیات: در این حالت اگر فردی عملیات اجرایی ربایش را شروع کند ولی قبل از انجام کامل جرم توسط پلیس یا دیگران دستگیر شود، مجازات او کاهش می‌یابد و حداقل مجازات برای او در نظر گرفته خواهد شد که طبق ماده 41 قانون مجازات اسلامی، این مجازات بین سه تا پنج سال حبس خواهد بود.
3. صرفاً قصد جرم و اقدام نکردن: اگر فرد تنها قصد ارتکاب جرم آدم‌ربایی را داشته باشد اما هیچ‌گونه اقدام عملی در راستای این جرم انجام نداده باشد، طبق قانون مجازات اسلامی، مجازاتی برای او در نظر گرفته نمی‌شود چرا که عنصر مادی (عمل ربودن افراد) وجود ندارد.

این جرایم در بسیاری از موارد به دلیل شرایط خاص یا پیچیدگی‌های عملی، می‌توانند عواقب جدی‌تری برای مرتکبین و قربانیان در پی داشته باشند. از این رو، در صورت مواجهه با چنین جرمی، مشاوره با یک وکیل متخصص و آگاه به قوانین مربوطه می‌تواند به‌طور قابل توجهی در کاهش آسیب‌ها و پیگیری قانونی کمک‌کننده باشد.

اثبات جرم آدم ربایی

برای اثبات جرم آدم ربایی با ادله های اثبات جرم ذیل شکل می گیرد:

• اقرار
• شهادت شهود
• علم قاضی
• سوگند

اثبات جرم آدم ربایی در دادگاه

مواردی را در جهت اثبات جرم آدم ربایی در دادگاه ذکر کردیم که هر شخصی برای اثبات به موارد فوق الذکر نیاز دارد که به شرح هر کدام می پردازیم:

اقرار
اولین مورد در راستای اثبات جرم آدم ربایی اقرار فرد متهم به آدم ربایی می باشد. این شرط در مواقع بسیار کمی رخ می دهد.
ارائه شهادت شهود
ارائه شهادت شهود برای اثبات جرم آدم ربایی یکی از شروط موثر می باشد. شهادت در صورتی مورد پذیرش واقع می شود که شاهد خود به چشم وقوع ادم ربایی را دیده باشد.
 علم قاضی
موثرترین نقش را در اثبات جرم ادم ربایی قاضی پرونده دارا می باشد. به علم قاضی ادله معنوی هم گفته می شود، علم قاضی می تواند از اسناد و مدارکی که به دست آمده است و یا گفته ها و صحبت های متهمین، شهود حاصل شود و مجموع دست آوردهای قاضی محکمه می تواند در اثبات جرم آدم ربایی موثر باشد و با اثبات جرم آدم ربایی مرتکب به مجازات جرم آدم ربایی محکوم می گردد.

سوگند

یکی دیگر از ادله های اثبات جرم ادم ربایی سوگند شاکی می باشد. به نظر می رسد از لحاظ علمی و حقوقی شاکی در صورتی که هیچگونه دلیلی جهت اثبات ادعای خود نداشت و یا در راستای محکم شدن سایر دلایل درخواست سوگند از ریاست دادگاه می باشد.
لازم به ذکر است که برای اینکه جرم آدم ربایی به اثبات برسد می بایست عناصر قانونی،مادی و معنوی این جرم تحقق یافته باشد.عنصر قانونی جرم آدم ربایی ماده 621 و همچنین ماده 631 قانون مجازات اسلامی می باشد.عنصر مادی در خصوص جرم آدم ربایی فعل ربودن می باشد که به هر طریقی می تواند صورت بگیرد مهم ربودن و جابجایی بدون رضایت می باشد. در خصوص عنصر معنوی این جرم هم باید گفت که ارتکاب عمل مجرمانه می بایست همراه با سوءنیت باشد.

مجازات معاونت در جرم آدم ربایی

با توجه به نسخ ماده 628 تعزیرات، معاونت در جرم ادم ربایی براساس ماده 127 قانون مجازات اسلامی تعیین خواهد شد و بدلیل اینکه مجازات جرم ادم ربایی متغیر بین درجه 4 تا 5 می باشد، در صورتی که به عنف و یا تهدید صورت گرفته باشد مجازات معاون آن حبس درجه 5 یا 6 خواهد بود و اگر بدون عنف و تهدید صورت گرفته باشد مجازات معاون آن حبس درجه 6 یا 7 خواهد بود.
براساس ماده 126 قانون مجازات اسلامی اشخاص زیر معاون جرم محسوب می شوند:
الف- هرکس دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع، یا تحریک به ارتکاب جرم کند یا با دسیسه یا فریب یا سوءاستفاده از قدرت، موجب وقوع جرم گردد.
ب- هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد.
پ- هرکس وقوع جرم را تسهیل کند.

شاهد برای ادم ربایی:

شاید یکی از مهم ترین دلایل اثبات جرم ادم ربایی شهادت شهود باشد. با توجه به اینکه جرم ادم ربایی از جمله جرایمی است که با دو شاهد مرد قابلیت اثبات دارد.

مراحل شکایت آدم ربایی:

شاکی می تواند با مراجعه به کلانتری و یا دادسرای محل وقوع جرم نسبت به ثبت شکایت اقدامات لازم را بنماید.

جرم ادم ربایی در صلاحیت کدام دادگاه است؟

جرم آدم‌ربایی در صلاحیت دادگاه‌های عمومی است و به‌طور خاص تحت رسیدگی دادگاه‌های کیفری قرار می‌گیرد. اما در برخی موارد و بر اساس شدت و شرایط خاص جرم، ممکن است این پرونده‌ها به دادگاه‌های کیفری یک ارجاع داده شوند.

توضیحات بیشتر:

1. دادگاه عمومی:
   به طور کلی، تمام جرایم کیفری از جمله جرم آدم‌ربایی در دادگاه‌های عمومی رسیدگی می‌شود. دادگاه عمومی، پرونده‌های کیفری را در سطح ابتدایی بررسی کرده و برای رسیدگی به جزییات جرم، مانند شواهد، مدارک، و دفاعیات متهم، حکم صادر می‌کند.

2. دادگاه کیفری یک:
   اگر جرم آدم‌ربایی شدت و ویژگی‌های خاصی داشته باشد (برای مثال، آدم‌ربایی مشدد یا همراه با آسیب جسمی یا حیثیتی به قربانی)، پرونده به دادگاه کیفری یک ارجاع می‌شود. دادگاه کیفری یک، برای رسیدگی به جرایم سنگین‌تر و مجازات‌های بیشتر مانند حبس‌های طولانی‌تر و یا احکام سنگین‌تر مربوط به آدم‌ربایی و مشابه آن است.

3. صلاحیت دادگاه‌های خانواده:
   اگر جرم آدم‌ربایی در زمینه‌هایی مانند ربایش اعضای خانواده (مثلاً ربایش فرزند یا همسر) باشد، دادگاه‌های خانواده می‌توانند دخالت کنند، اما جرم اصلی همچنان در صلاحیت دادگاه‌های عمومی یا کیفری خواهد بود. این دادگاه‌ها برای مسائل مربوط به وضعیت حقوقی افراد، مانند حضانت فرزند یا امور مالی، می‌توانند تصمیم بگیرند.

در کجا باید شکایت کرد؟

• در صورتی که شما قربانی جرم آدم‌ربایی شده‌اید یا مطلع از وقوع چنین جرمی هستید، باید شکایت خود را به پلیس و سپس به دادسرای عمومی محل وقوع جرم ارائه دهید.

• دادسرای عمومی، پرونده را برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارجاع خواهد داد.

مشاوره حقوقی با وکیل کیفری

جرم آدم‌ربایی به طور کلی در صلاحیت دادگاه‌های عمومی است، اما در صورت شدت جرم یا شرایط خاص، ممکن است پرونده به دادگاه کیفری یک ارجاع شود. در هر صورت، برای پیگیری قضائی و دفاع از حقوق خود یا دیگران در این زمینه، بهترین اقدام مشاوره با وکیل متخصص در این نوع پرونده‌ها خواهد بود.

چنانچه نیاز به مشاوره در زمینه جرم ادم ربایی و نحوه اثبات جرم ادم ربایی داشتید می توانید از طریق مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل کیفری در میان بگذارید.