حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری _برای شرح کاملی از سرقت حدی و شرایط آن باید بدانیم سرقت نوعی جرم است که از قدیم همیشه اتفاق افتاده است و به همین دلیل مورد توجه قانون گذار بوده است ، به همین دلیل برای جرم سرقت مقرراتی در قانون مجازات اسلامی قدیم و همچنین در قانون مجازات اسلامی جدید وضع شده است . ماده ی ۱۹۸ قانون مجازات اسلامی قدیم و ماده ی ۲۶۶ در قانون مجازات اسلامی جدید به شرح جرم سرقت حدی پرداخته است . سرقت یعنی مال شخصی را بدون اجازه او ربودن که طبق قانون سرقت به دو دسته تقسیم می شود :

1- سرقت حدی

2- سرقت تعزیری

این دو سرقت ، جرم های متفاوتی هستند که ما در این مقاله به بررسی این نوع سرقت و لزوم وجود تمام شرایط برای حدی بودن سرقت را خواهیم آورد .

سرقت حدی از جمله معضلات اغلب جوامع می باشد.

شرایط سرقت حدی

الف) وسیله ی به سرقت رفته می بایست شرعا مالیت داشته باشد :

یعنی وسیله یا شی دارای ارزش اقتصادی و قابل معامله برای فروش باشد . بعضی اشیایی که مالیت ندارند اگر ربوده شوند سرقت تلقی نمی شود . مانند هوا یا آب دریا .

آب ، مطابق ماده ی۶۸۴ می تواند ربوده شود .

وکیل با تجربه توضیح می دهد که سرقت اسلحه ی غیر مجاز ، وصف مجرمانه دارد ؛ به این علت که یقینا مالیت دارد و حتی نگهداری آن باعث تعقیب کیفری می شود.

ب) شی سرقت شده در یک جای امن محافظت شده باشد :

وکیل پایه یک چنین بیان می دارد که اگر شخصی مالی را که در حرز است برباید مجرم است . مقصود از حرز ، دیوار یا هرگونه حصار یا قفل می باشد که صاحب مال می خواسته با آن از مالش حفاظت کند .

این مطلب هم می تواند مفید باشد: دفاع مشروع

ربودن میوه از انبار هر کسی و یا ربودن مصالح ساختمانی که شخصی برای ساخت خانه یا هر بنایی در مقابل بنا ریخته است سرقت حدی محسوب می شود .

سرقت میوه از بالای درختی که از در باغ و یا خانه بیرون باشد سرقت از نوع حدی محسوب نمی شود .

پ) سارق برای دزدی اقدام به تخریب و یا از بین بردن حرز کند :

وکیل در این مورد توضیح می دهد که اگر سارق اقدام به شکستن قفل کند و یا از دیوار خانه بالا برود ، شرایط این سرقت به وجود می آید .

سرقت دوچرخه و یا ماشین در خیابان ها سرقت از نوع حدی محسوب نمی شود ،  حتی اگر قفل آن را بشکنند ؛ زیرا خیابان ، حرز به حساب نمی آید .

سرقت ماشین در خیابان ، سرقت حدی محسوب نمی شود

ت) سارق  باید اشیا را از حرز خارج کند :

وکیل توضیح می دهد که برای وقوع سرقت حدی ، باید سارقی که وارد منزل شده است مال را از خانه خارج کند و اگر مال خارج نشود سرقت از نوع حدی محقق نشده است .

ث) سرقت باید به طور مخفیانه انجام شود :

وکیل دادگستری چنین شرح می دهد که برای اینکه یک سرقت ، سرقت از نوع حدی تلقی بشود باید به طور پنهانی و بدون رضایت صاحب مال انجام گردد.

ج) کسی که دزدی انجام می دهد ، پدر و یا جد پدری صاحب وسیله نباشد :

وکیل چنین توضیح می دهد که اگر پدر یا جد پدری سارق باشند معافیت خواهند داشت ولی اگر فرزند از پدر سرقت کند ، حد جاری خواهد شد.

چ) باید ارزش مال سرقت شده معادل ۴.۵ نخود طلای مسکوک باشد .

وکیل یوسف آباد در این مورد بیان می کند که اگر دو یا چند نفر به سرقت آمده باشند ، باید سهم هر کدام از آن ها معادل ۴.۵ نخود طلای مسکوک باشد وگرنه سرقت از نوع حدی به حساب نمی آید .

ح) مال سرقت شده از اموال دولتی یا وقف آن نباشد.

خ) در زمان قحطی سرقت انجام نشود:

یعنی اگر به علت گرسنگی سرقت انجام شود شخص معاف می شود .

د) حتما باید صاحب مال ، از شخص سارق شاکی باشد و به مراجع قضایی رجوع کند .

ذ) صاحب مال باید سارق را نبخشد .

ر) اگر قبل از اثبات سرقت ، مال ربوده شده به صاحبش برگردد ، سرقت حدی محسوب نمی شود.

ز) اگر قبل از اثبات جرم ، مال سرقت شده به دارایی سارق اضافه نشده باشد سرقت حدی محسوب نمی شود

ژ) مال به سرقت رفته ، مالی سرقت شده یا غصبی نباشد.

مجازات سرقت حدی

حمیرا پارسا وکیل دادگستری شرح می دهد که : ماده ی ۲۷۸ قانون مجازات اسلامی ، مجازات سرقت را این گونه بیان می کند :

1-در مرتبه اول ، قطع کردن چهار انگشت دست راست شخص سارق از انتهای آن .

2-در مرتبه دوم ، قطع کردن پای چپ سارق .

3- در مرتبه سوم ، حبس ابد .

4-در مرتبه چهارم ، هر چند سرقت در زندان اتفاق افتاده باشد حکمش اعدام می باشد .

بیشتر بخوانید: تجویز انتقال منافع به غیر