جدول نکات مهم

بروزرسانی(1404/05/20)

دادخواست مطالبه اجرت المثل به طرفیت وراث

مطالبه اجرت المثل از جمله دعاوی که زوجه میتواند در دادگاه خانواده مطرح نماید می باشد دعوای اجرت المثل ایام زوجیت میباشد  منظور از اجرت المثل ایام زوجیت اجرت کارهایی هست که زوجه در طول ایام زندگی در منزل مشترک انجام داده اعم از کارهای منزل یا نگهداری فرزندان و شیردهی به انها و اجرت المثل نیز مانند سایر دعاوی مالی ناشی از زوجیت مانند نفقه و مهریه از زوج قابل مطالبه میباشد. البته در این نوع دعوای مالی علیه زوج  ارکان و شرایطی باید  در دادگاه به اثبالت رسیده تا زن مستحق به دریافت ان شود ارکان و شرایط اثبات این قسم از دعوای مالی عبارت است از زوجه کارهایی که شرعا به عهده وی نبوده به دستور زوج در منزل انجام دهد دوم اینکه با قصد عدم تبرع انجام شود و سوم اینکه قصد اخذ دستمزد را داشته باشد حال با توجه به اینکه پس از وفات زوجه حقوق مالی وی مانند نفقه و مهریه توسط وراث قابل مطالبه میباشد بررسی مینماییم ایا پس از فوت زوجه وراث وی میتوانند نسبت به مطالبه اجرت المثل علیه زوج اقدام نمایند؟

نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت از ورثه

ریاست محترم دادگاه خانواده

با سلام،

احتراماً به استحضار می‌رساند:

اینجانب …………… فرزند …………… به شماره ملی ……………، همسر مرحوم …………… فرزند …………… به شماره ملی ……………، می‌باشم که در تاریخ …………… فوت نموده‌اند.

با توجه به اینکه در طول مدت زندگی مشترک، اینجانب امور منزل را به دستور و درخواست همسر مرحومم انجام داده‌ام و قصد تبرع (رایگان بودن) در این امور نداشته‌ام، لذا مستند به ماده ۳۳۶ قانون مدنی، تقاضای صدور حکم به پرداخت اجرت‌المثل ایام زوجیت از تاریخ …………… تا تاریخ فوت ایشان را از ورثه نامبرده دارم.

خواهشمند است دستور فرمایید پس از تعیین اجرت‌المثل توسط کارشناس رسمی دادگستری، ورثه مرحوم ملزم به پرداخت آن گردند.

نمونه رأی اجرت‌المثل بعد از فوت زوج

در پرونده‌ای با موضوع مطالبه اجرت‌المثل ایام زوجیت پس از فوت زوج، دادگاه بدوی به این نتیجه رسید که:

“با توجه به اینکه انجام امور منزل توسط زوجه به‌صورت عرفی و به قصد تبرع انجام می‌شود، و در این پرونده دلیلی بر عدم تبرع ارائه نشده است، دعوای خواهان را غیر وارد تشخیص داده و حکم به رد آن صادر می‌نماید.”

در مرحله تجدیدنظر نیز، دادگاه رأی بدوی را تأیید کرده و بیان داشت:

“احراز قصد عدم تبرع زوجه امری شخصی است که با فوت وی امکان احراز آن برای دادگاه وجود ندارد، لذا اعتراض تجدیدنظرخواه وارد نیست و رأی بدوی تأیید می‌شود.”

نکات مهم:

• امکان مطالبه اجرت‌المثل پس از فوت زوج: زوجه می‌تواند پس از فوت همسرش، اجرت‌المثل ایام زوجیت را از ورثه مطالبه نماید.
• شرایط اثبات: برای موفقیت در این دعوی، زوجه باید اثبات کند که:
  • امور منزل را به دستور زوج انجام داده است.
  • قصد تبرع (رایگان بودن) نداشته است.
• موانع احتمالی: در برخی موارد، دادگاه‌ها به دلیل عدم امکان احراز قصد و نیت زوجه پس از فوت وی، ممکن است دعوی را رد نمایند.

«مطالبه اجرت‌المثل توسط ورثه، تبلور عدالت و پاسداری از حقوقی است که نسل‌ها باید از آن بهره‌مند شوند.»

با نمونه رای مطالبه اجرت المثل توسط ورثه با ما همراه باشید:

نمونه رأی دادگاه اجرت المثل توسط ورثه

در خصوص دعوی آقای (ج. ن.) به طرفیت آقای (ع. ب.) با وکالت آقای (ک.ط.) به خواسته مطالبه اجرت‌المثل دوران زندگی مشترک فرزند مرحومش (م. ن.) به قائم مقامی وی و با استناد به صلح‌نامه رسمی شماره 79700-10/11/90 دفتر اسناد رسمی شماره 187، با عنایت به محتویات پرونده، نظر به اینکه استحقاق اجرت‌المثل زوجه منوط به احراز مقدمات قانونی و شرعی این امور و قائم به شخص زوجه بوده که با فوت مشارٌالیها امکان احراز قصد وی برای دادگاه متصور نمی‌باشد لذا دعوی به نحو مطروحه غیر وارد تشخیص داده شده و حکم به رد آن صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره ظرف مدت بیست روز قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان تهران است.
دادرس شعبۀ 276دادگاه خانواده تهران – دهـقـانی

رای دادگاه تجدیدنظر در مورد مطالبه اجرت المثل

درخصوص دادخواست تجدیدنظرخواهی آقای (ج. ن.) نسبت به دادنامه شماره 1566483732 مورخ 18/2/92 صادره از شعبه 276 دادگاه خانواده تهران، متضمن حکم به ردِ دعوی اجرت‌المثل ایام زندگی مشترک، فرزند تجدیدنظر خواه مرحومه زوجه با توجه به بررسی و مداقه در جمیع اوراق پرونده دادگاه اعتراض تجدیدنظرخواه را وارد ندانسته است. زیرا ظاهر ماده 336 قانون مدنی حاکی ازآن است که اصل بر عدم تبرع است و زوجه لازم نیست قصد تبرع خود را اثبات کند ولی درمورد امر زوج به اقدام فعلی از ناحیه زوجه چنین اصلی وجود ندارد و زوجه باید اثبات کند که در اجرای دستور شوهر مبادرت به انجام کاری کرده است و احراز آن قائم به شخص زوجه است در صورتی‌که در مانحن‌فیه پدر زوجه به عنوان قائم مقام، طرح دعوی نموده است بنا‌علی‌هذا دادگاه ضمن رد اعتراض تجدیدنظرخواه مستنداً به ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، دادنامه تجدیدنظرخواسته را عیناً تأیید وابرام می‌نماید.

رأی صادره به استناد ماده 365 قانون معنون قطعی است.
مستشاران شعبۀ 26 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

“برای پیگیری دقیق و قانونی مطالبه اجرت‌المثل توسط ورثه، مشاوره با وکیل طلاق و حقوقی مجرب می‌تواند تضمین‌کننده حفظ حقوق شما باشد.”

بیشتر بخوانید: انحصار وراثت

نتیجه گیری در مورد مطالبه اجرت المثل

مطالبه اجرت المثل کارهای انجام شده در ایام زوجیت نیاز به اثبات دستور زوج و نیز تبرعی نبودن اقدامات زوجه  و قصد اخذ دستمزد را دارد که این مقدمات قائم به شخص زوجه بوده و با فوت وی امکان احراز آن برای دادگاه وجود ندارد شایان ذکر است اثبات یک سری از دلایل قایم به شخص بوده و جهت اثبات نیازمند حضور شخص خواهان میباشد که در مانحن وفیه چنین امکانی وجود ندارد. جهت مشاوره بیشتر تماس بگیرید. حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد.

 09123666928
02188554580

❓ سؤالات متداول

1. اجرت‌المثل چیست و چرا ورثه می‌توانند آن را مطالبه کنند؟
   اجرت‌المثل مبلغی است که به‌عنوان جبران استفاده از مال یا منافع دیگران بدون قرارداد رسمی و بر اساس عرف تعیین می‌شود. اگر یکی از ورثه یا شخصی دیگر بدون رضایت سایر ورثه از اموال متوفی استفاده کرده باشد، سایر ورثه حق دارند بابت آن استفاده، اجرت‌المثل مطالبه کنند.
2. چه زمانی ورثه می‌توانند اجرت‌المثل را مطالبه کنند؟
   زمانی که یکی از ورثه یا شخص ثالث، بدون توافق سایر وراث، از اموال مشترک مانند خانه یا زمین استفاده کرده باشد، سایر ورثه می‌توانند نسبت به مدت استفاده، درخواست اجرت‌المثل ارائه دهند.
3. آیا مطالبه اجرت‌المثل نیاز به قرارداد یا سند دارد؟
   خیر. اجرت‌المثل معمولاً بدون قرارداد رسمی مطالبه می‌شود و دادگاه با بررسی عرف، میزان استفاده و نظر کارشناس رسمی دادگستری، آن را تعیین می‌کند.
4. چه مدارکی برای مطالبه اجرت‌المثل لازم است؟
   مدارکی مانند گواهی انحصار وراثت، سند مالکیت، دلایل استفاده انحصاری (مثل قبض آب، برق یا اجاره‌نامه به نام یکی از ورثه) می‌تواند به اثبات حق مطالبه کمک کند.
5. چگونه باید اجرت‌المثل را مطالبه کرد؟
   ورثه باید دادخواستی رسمی به دادگاه حقوقی ارائه دهند. این دادخواست بهتر است توسط وکیل متخصص تنظیم و پیگیری شود.
6. آیا همه ورثه باید به‌صورت مشترک دادخواست بدهند؟
   خیر، یکی از ورثه می‌تواند به نمایندگی از خود یا با وکالت از دیگران دادخواست بدهد. البته اگر ورثه متعدد باشند و همه متضرر شده باشند، بهتر است به صورت جمعی اقدام شود.
7. اجرت‌المثل برای چه مدت زمانی محاسبه می‌شود؟
   از زمانی که استفاده انحصاری از مال آغاز شده (مثلاً از زمان فوت متوفی یا تاریخ مشخص دیگر)، تا زمان مطالبه یا پایان استفاده، این مدت مبنای محاسبه اجرت‌المثل است.
8. آیا اجرت‌المثل فقط مربوط به املاک است؟
   خیر. اجرت‌المثل ممکن است برای اموال منقول مانند خودرو یا وسایل منزل نیز قابل مطالبه باشد، در صورتی که یکی از ورثه از آن‌ها به‌صورت انحصاری استفاده کرده باشد.