جدول نکات مهم
بروزرسانی(1403/10/04)
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| اعاده دادرسی | اعاده دادرسی به معنای درخواست بازنگری در یک رای قطعی صادره از سوی دادگاه است که در صورت وجود اشتباهات قانونی یا کشف دلایل جدید، می‌تواند منجر به تغییر یا نقض حکم شود. |
| مهلت اعاده دادرسی | مهلت قانونی برای اعاده دادرسی در دعاوی حقوقی، 20 روز از تاریخ ابلاغ رأی یا کشف دلیل جدید برای افراد مقیم در داخل کشور است و برای افرادی که مقیم خارج از کشور هستند، این مهلت 2 ماه است. |
| مهلت اعاده دادرسی حقوقی | در دعاوی حقوقی، مهلت اعاده دادرسی مشابه مهلت‌های دیگر است و به‌طور معمول 20 روز برای افراد داخل کشور و 2 ماه برای افراد خارج از کشور است، اما ممکن است در برخی دعاوی متفاوت باشد. |
| تفاوت فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی | فرجام‌خواهی برای آرای غیرقطعی است و به بررسی جنبه‌های شکلی رای پرداخته می‌شود، در حالی که اعاده دادرسی به آرای قطعی مربوط است و بیشتر به دلایل ماهوی و اشتباهات اساسی می‌پردازد. |
| اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظر | اعاده دادرسی در دادگاه تجدیدنظر در صورتی انجام می‌شود که دلیل جدیدی کشف شده باشد یا اشتباهات قانونی در رای دادگاه تجدیدنظر مشاهده شود. |
| اعاده دادرسی از حکم اعسار | اگر حکم اعسار (عدم توانایی مالی) به اشتباه صادر شده باشد یا مدارک جدیدی در اثبات توانایی مالی شخص پیدا شود، می‌توان درخواست اعاده دادرسی از حکم اعسار داد. |
| اعاده دادرسی از قرار منع تعقیب | اگر دادگاه قرار منع تعقیب صادر کند و دلایل جدیدی برای پیگیری پرونده پیدا شود، فرد می‌تواند درخواست اعاده دادرسی کرده و از دادگاه بخواهد که قرار منع تعقیب را اصلاح کند. |
اعاده دادرسی
وب سایت دفتر حقوقی حمیرا پارسا _مدارکی که برای تقدیم دادخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور مورد نیاز است اعلام شد، تغییرات مدارک مورد نیاز جهت درخواست تجویز اعاده دادرسی از سوی محکوم علیه (محکومین) که از ابتدای سال جاری اعمال شد، در قسمت اعاده دادرسی از احکام کیفری در سایت دیوان عالی کشور به روز شد.
اعاده دادرسی به معنای درخواست بازنگری در یک رای قطعی صادره از سوی دادگاه است که در صورت وجود اشتباهات قانونی یا کشف دلایل جدید، می‌تواند منجر به تغییر یا نقض حکم شود. این فرآیند در سیستم قضایی ایران به‌عنوان یک روش فوق‌العاده برای اعتراض به آرای قطعی پیش‌بینی شده است. اعاده دادرسی به‌طور معمول در مواردی صورت می‌گیرد که طرفین دعوا احساس کنند حکم صادره بر اساس اشتباهات آشکار در قانون یا اطلاعات جدید که بعد از صدور حکم به دست آمده است، صادر شده است.
شرایط اعاده دادرسی عبارتند از: اولاً، درخواست باید به دادگاه صالح ارائه شود، یعنی دادگاهی که حکم را صادر کرده است. ثانیاً، این درخواست باید مبنی بر دلایل قانونی و مستند باشد، نظیر کشف اسناد جدید، جعل در مدارک ارائه‌شده، یا اشتباه در تفسیر قانون. ثالثاً، مهلت قانونی برای اعاده دادرسی باید رعایت شود. به‌طور کلی، این مهلت برای افراد داخل کشور 20 روز و برای افراد مقیم خارج از کشور 2 ماه از تاریخ ابلاغ حکم یا کشف دلیل جدید است.
مراحل اعاده دادرسی عبارتند از: ابتدا، متقاضی باید درخواست اعاده دادرسی را به دادگاه صالح تقدیم کند. سپس دادگاه درخواست را بررسی می‌کند و اگر دلایل درخواست را پذیرفته باشد، وارد بررسی جزئیات پرونده خواهد شد. اگر دادگاه تشخیص دهد که اشتباهات قانونی یا جدیدی در پرونده وجود دارد، رای صادره را تغییر می‌دهد یا نقض می‌کند.
مهلت اعاده دادرسی: مدت زمان قانونی برای درخواست اعاده دادرسی
مهلت قانونی برای اعاده دادرسی یکی از مسائل مهم است که باید به‌طور دقیق رعایت شود. در صورت عدم رعایت این مهلت‌ها، درخواست اعاده دادرسی مورد قبول قرار نخواهد گرفت. طبق قانون آیین دادرسی مدنی ایران، مهلت برای ارائه درخواست اعاده دادرسی از تاریخ ابلاغ حکم یا کشف دلایل جدید به‌صورت زیر است:
- برای اشخاص مقیم در داخل کشور: 20 روز از تاریخ ابلاغ رای.
- برای اشخاص مقیم خارج از کشور: 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای.
اگر متقاضی اعاده دادرسی نتواند در این مدت درخواست خود را ارائه کند، درخواست او به‌طور کلی رد می‌شود، مگر اینکه تأخیر به دلایل قهری و موجه باشد. این مهلت به‌طور خاص در مورد دعاوی حقوقی و مدنی اعمال می‌شود و در صورت عدم رعایت، هیچ‌گونه اعتراضی به رأی صادره پذیرفته نخواهد شد.
مهلت اعاده دادرسی حقوقی: تفاوت‌ها و شباهت‌ها با مهلت‌های دیگر
مهلت اعاده دادرسی حقوقی همانند سایر انواع مهلت‌های قانونی از تاریخ ابلاغ رای شروع می‌شود، اما تفاوت‌هایی در نحوه محاسبه مهلت‌ها و شرایط مختلف آن در مقایسه با مهلت‌های دیگر وجود دارد. در دعاوی حقوقی، مهلت اعاده دادرسی به‌طور کلی 20 روز برای افراد مقیم داخل کشور و 2 ماه برای افراد مقیم خارج از کشور است، اما این مهلت‌ها در دعاوی کیفری و سایر موارد خاص ممکن است متفاوت باشد.
تفاوت‌ها در مهلت‌های اعاده دادرسی در این است که در دعاوی حقوقی، اعاده دادرسی به‌عنوان یک روش فوق‌العاده اعتراض در نظر گرفته می‌شود که محدودیت‌هایی از نظر زمان دارد، در حالی که در برخی از موارد خاص کیفری، ممکن است مهلت‌ها و شرایط متفاوتی در نظر گرفته شود. در همین راستا، اعاده دادرسی به رأی صادره از محاکم عمومی یا محاکم تجدیدنظر در حوزه حقوقی با توجه به زمان اعلام رأی و نوع پرونده ممکن است با تفاوت‌هایی مواجه باشد.
تفاوت فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی
فرجام‌خواهی و اعاده دادرسی هر دو از ابزارهای حقوقی برای اعتراض به آرای دادگاه‌ها هستند، اما تفاوت‌های مهمی دارند. فرجام‌خواهی به معنای اعتراض به آرای غیرقطعی صادره از دادگاه‌ها است که معمولاً برای اصلاح اشتباهات شکلی و قانونی صورت می‌گیرد. در این مرحله، طرفین دعوا درخواست دارند که دادگاه بالاتر رای را بررسی کرده و در صورت وجود اشتباه در فرآیند رسیدگی یا احکام قانونی، تصمیمی جدید اتخاذ کند. فرجام‌خواهی بیشتر به جنبه‌های شکلی، مانند اشتباهات در تفسیر قوانین یا نادرستی تشخیص‌ها توجه دارد.
در مقابل، اعاده دادرسی برای آرای قطعی استفاده می‌شود و معمولاً به دلایل ماهوی و اساسی‌تر مانند کشف مدارک جدید، جعل، یا اشتباه در استنباط قضات در حکم صادره انجام می‌شود. در این حالت، فرد درخواست اعاده دادرسی می‌دهد تا حکم قطعی نقض شود و موضوع به‌طور کامل بررسی و در صورت لزوم، رای تغییر کند. بنابراین، در حالی که فرجام‌خواهی محدود به بررسی شکلی رای است، اعاده دادرسی به بررسی محتوایی و اساسی آن می‌پردازد.
مثال: فرض کنید فردی به اشتباه در دادگاه حکم بر ضرر او صادر می‌شود و بعد از آن مدارک جدیدی در حمایت از حق خود کشف می‌کند. در این صورت، او می‌تواند از اعاده دادرسی برای اصلاح حکم استفاده کند. اما اگر رأی صادره صرفاً بر اساس تفسیر نادرست قانون باشد، از فرجام‌خواهی برای اصلاح رای استفاده می‌شود.
اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظر
اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظر یکی از مهم‌ترین ابزارها برای درخواست بازنگری در آرای دادگاه‌های تجدید نظر است. این نوع اعاده دادرسی به این صورت است که اگر یک رای قطعی صادره از دادگاه تجدیدنظر در اثر اشتباهات جدی یا کشف مدارک جدید به ضرر یکی از طرفین صادر شده باشد، طرف زیان‌دیده می‌تواند درخواست اعاده دادرسی دهد. این درخواست باید طبق شرایط قانونی و در مدت‌زمان معین از تاریخ ابلاغ حکم یا کشف دلیل جدید به دادگاه تجدید نظر ارائه شود.
برای اعاده دادرسی در دادگاه تجدید نظر، ابتدا باید مدارک و دلایل جدیدی که منجر به درخواست تغییر حکم می‌شود، ارائه گردد. سپس دادگاه این دلایل را بررسی کرده و در صورت پذیرفتن آن‌ها، وارد بررسی مجدد پرونده خواهد شد. در صورتی که دلایل جدیدی که به‌طور اساسی باعث تغییر رای می‌شود، به دادگاه ارائه گردد، ممکن است حکم نقض یا اصلاح شود.
اعاده دادرسی آیین دادرسی مدنی
در آیین دادرسی مدنی ایران، اعاده دادرسی به‌عنوان یک راه‌حل برای اعتراض به آرای قطعی پیش‌بینی شده است. طبق این قانون، در صورتی که فرد دلایلی مانند کشف اسناد جدید، جعل، یا اشتباه در تفسیر قانون داشته باشد، می‌تواند درخواست اعاده دادرسی کند. در این‌گونه موارد، با توجه به شرایط خاص که در قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌بینی شده است، دادگاه مجاز است پرونده را مجدداً بررسی کرده و حکم نهایی را اصلاح کند.
این فرآیند عمدتاً به پرونده‌های حقوقی مربوط است که نیاز به اصلاح رای صادره دارند و از این‌رو، متقاضی باید دلایل قانونی و مستند را ارائه دهد تا دادگاه تشخیص دهد که درخواست اعاده دادرسی صحیح است. در غیر این صورت، درخواست رد می‌شود.
اعاده دادرسی کیفری
در امور کیفری، اعاده دادرسی می‌تواند توسط محکوم‌علیه، دادستان یا ورثه محکوم‌علیه درخواست شود. این درخواست معمولاً در مواردی پذیرفته می‌شود که:
- مدرک جدیدی کشف شود که نشان دهد فرد محکوم، بی‌گناه بوده است.
- گواهی‌های ارائه‌شده در دادگاه جعلی باشند.
- اعترافات نادرست باعث صدور حکم شده باشد.
- حکم صادره مخالف قوانین یا احکام دیگر باشد.
در صورت پذیرش درخواست اعاده دادرسی، پرونده مجدداً بررسی شده و در صورت اثبات اشتباه، حکم جدید صادر خواهد شد.
اعاده دادرسی از رأی شورای حل اختلاف
اعاده دادرسی از رأی شورای حل اختلاف زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرد از رای صادره از سوی این شورا ناراضی باشد و دلایلی مانند کشف اسناد جدید یا اشتباه در رای صادره داشته باشد. شورای حل اختلاف، که معمولاً در مواردی که موضوع دعوا کمتر پیچیده است، اقدام به صدور رأی می‌کند، ممکن است در برخی موارد دچار اشتباه شود. در این صورت، اعاده دادرسی می‌تواند ابزاری برای اصلاح یا تغییر حکم باشد.
مراحل اعاده دادرسی از رأی شورای حل اختلاف به‌طور کلی مشابه مراحل اعاده دادرسی در دادگاه‌ها است، با این تفاوت که در اینجا مرجع قضایی مربوطه شورا است و باید دلایل دقیق و قوی برای اعتراض به رای موجود ارائه گردد.
اعاده دادرسی از حکم اعسار
در صورتی که حکم اعسار (عدم توانایی مالی برای پرداخت دیون) به اشتباه صادر شود یا مدارک جدیدی در اثبات توانایی مالی شخص پیدا شود، فرد می‌تواند درخواست اعاده دادرسی کند. در این‌گونه موارد، متقاضی باید دلایل جدیدی مانند شواهد مالی جدید یا اشتباهات فاحش در بررسی وضعیت مالی خود ارائه دهد تا دادگاه حکم اعسار را اصلاح کند.
مراحل اعاده دادرسی از حکم اعسار شامل ارائه درخواست به دادگاه صالح، بررسی مدارک و دلایل جدید، و در صورت تأیید، اصلاح یا لغو حکم اعسار خواهد بود.
اعاده دادرسی از قرار منع تعقیب
قرار منع تعقیب به معنای تصمیم دادگاه مبنی بر عدم ادامه رسیدگی به اتهام متهم است. در صورتی که دادگاه پس از بررسی مدارک، تصمیم به صدور قرار منع تعقیب بگیرد، این حکم ممکن است به‌دلیل اشتباهات یا کشف دلایل جدید، نیاز به اصلاح داشته باشد. فردی که از قرار منع تعقیب صادره ناراضی است، می‌تواند از طریق اعاده دادرسی اقدام کند و درخواست تغییر یا لغو این قرار را از دادگاه مطرح کند.
مراحل اعاده دادرسی از قرار منع تعقیب شامل ارائه درخواست به دادگاه صالح، توجیه دلایل قانونی و جدید و سپس تصمیم‌گیری دادگاه است که ممکن است منجر به تغییر وضعیت پرونده شود.
مقررات جدید اعاده دادرسی
۱. ارائه درخواست کتبی خطاب به «ریاست دیوان عالی کشور»؛
۲. در صورت زندانی بودن متقاضی، درخواست تقدیمی باید به تأیید زندان محل تحمل کیفر حبس رسیده باشد؛
۳. تصریح به بند یا بندهای ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری که متقاضی بر اساس آن تقاضای تجویز اعاده دادرسی دارد؛
۴. قید شماره و تاریخ دادنامه مورد درخواست اعاده دادرسی و مرجع صادرکننده آن؛
۵. قید نشانی کامل، کد پستی و شماره تلفن همراه متقاضی جهت ارسال پیامک اطلاع رسانی و برقراری ارتباط با وی؛
۶. امضاء ذیل کلیه صفحات لایحه توسط متقاضی یا متقاضیان؛
۷. ابطال تمبر هزینه دادرسی به تعداد متقاضیان هر یک به مبلغ ۵۰۰۰۰۰ ریال مطابق مصوبه بودجه سال ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی؛
۸. ارائه تصویر مصدق کامل و خوانا از دادنامه بدوی اعم از حضوری، غیابی و رأی صادره در مرحله واخواهی (برابر اصل شده توسط دادگاه صادرکننده در تمامی صفحات وهر یک ملصق به ۱۵۰۰۰ ریال تمبر)؛
۹. ارائه تصویر خوانا و مصدق از دادنامه مورد درخواست اعاده دادرسی (هر یک ملصق به ۱۵۰۰۰ ریال تمبر)؛
۱۰. گواهی قطعیت حکم بدوی مورد درخواست اعاده دادرسی چنانچه به لحاظ عدم تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی در همان مرحله بدوی قطعی شده باشد. (ملصق به ۱۵۰۰۰ ریال تمبر)؛
۱۱. در صورتی که درخواست توسط وکیل تقدیم شود، ارائه وکالتنامه پایه یک ملصق به تمبر مالیاتی و ممهور به مهر وکیل یا وکلای متقاضی؛
۱۲. در صورت وجود سابقه یا سوابق دیگر مرتبط با درخواست فعلی در دیوان عالی کشور ارائه نسخه‌ای مصدق از دادنامه یا دادنامه‌های صادره از دیوان عالی کشور؛
۱۳. ارائه اصل و کپی کارت ملی اصیل متقاضی یا متقاضیان.
نمونه دادخواست اعاده دادرسی ماده ۴۲۶
ریاست محترم دیوان عالی کشور / دادگاه صادرکننده حکم قطعی
با سلام و احترام،
اینجانب …………، فرزند …………، به شماره ملی …………، به موجب دادنامه شماره ………… صادره از شعبه ………… دادگاه …………، محکوم به ………… شده‌ام. نظر به اینکه (دلیل درخواست اعاده دادرسی را توضیح دهید، مانند ارائه مدارک جدید یا اثبات جعل اسناد)، مطابق با ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست اعاده دادرسی خود را تقدیم می‌نمایم.
دلایل و مستندات:
۱. …………
۲. …………
۳. …………
با عنایت به موارد فوق، تقاضای رسیدگی مجدد و صدور حکم مقتضی را دارم.
با احترام
امضاء و تاریخ
وکیل برای اعاده دادرسی
اگر شما نیاز به درخواست اعاده دادرسی دارید، انتخاب وکیل متخصص و با تجربه در این زمینه می‌تواند تأثیر زیادی در نتیجه پرونده شما داشته باشد. وکیل برای اعاده دادرسی باید با دقت تمامی دلایل و مدارک جدید شما را بررسی کرده و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه، درخواست شما را به‌طور مؤثر به دادگاه ارائه دهد. این فرآیند نیازمند تخصص در حقوق دادرسی و آگاهی از قوانین پیچیده است. به همین دلیل، توصیه می‌شود که برای انجام این کار، از مشاوره و راهنمایی یک وکیل با تجربه مانند حمیرا پارسا، وکیل پایه یک دادگستری بهره‌مند شوید که می‌تواند با شناخت دقیق قوانین و تجربه عملی، شما را در این مسیر هدایت کند.
دفتر حقوقی خانم حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشد.