کوتاه بخوانید: بروزسانی(1403/8/11)

قبل از پرداختن به مبحث طلاق بائن و شرایط پرداخت مهریه در طلاق بائن ابتدا به توضیحات ویدئوی زیر در مورد مهریه و جزئیات پرداخت آن توجه نمایید.

طلاق بائن

طلاق بائن یکی از انواع طلاق است که بعد از جاری شدن آن، امکان رجوع مرد به زن وجود ندارد. در طلاق بائن، برخلاف طلاق رجعی، مرد بدون نیاز به عقد مجدد نمی‌تواند به زن خود برگردد، و به همین دلیل این نوع طلاق در موارد خاصی از جمله طلاق خلع و مبارات (که زن با بخشش مهریه از طلاق استقبال می‌کند) یا طلاق زنی که یائسه یا در سن بلوغ نیست، جاری می‌شود. همچنین، در طلاق سوم بعد از دو طلاق قبلی (سه طلاقه کردن)، طلاق بائن برقرار می‌شود و برای بازگشت به زندگی زناشویی نیاز به شرایط خاصی از جمله ازدواج زن با مرد دیگری و جدایی از او است.

طلاق بائن چیست؟

طلاق بائن به طلاقی گفته می‌شود که در آن مرد بعد از جدایی امکان رجوع به زن را ندارد و تنها در صورت عقد مجدد می‌تواند به او برگردد. این نوع طلاق زمانی رخ می‌دهد که یا زن شرایط خاصی داشته باشد (مانند یائسگی یا عدم بلوغ)، یا زن در حالت طلاق خلع یا مبارات قرار گیرد و مهریه یا بخشی از آن را به مرد ببخشد تا طلاق را بپذیرد. طلاق بائن همچنین در مرحله‌ای به وجود می‌آید که زوجین سه بار از یکدیگر جدا شوند و در نتیجه، امکان رجوع بدون عقد جدید و شرایط خاص از بین می‌رود. طلاق بائن بیشتر برای شرایطی استفاده می‌شود که زن و مرد به دلایل جدی و اختلافات شدید تصمیم به جدایی غیرقابل برگشت گرفته‌اند.

مهریه در طلاق بائن

مهریه یکی از مهمترین نکات مربوط به زندگی زناشویی می باشد که چه در حین زندگی زناشویی و چه در زمان طرح طلاق می تواند از جانب زوجه مطالبه شود. زیرا با وقوع نکاح، زوجه صاحب مهریه شده و حق هر تصرفی را می تواند در ان داشته باشد.

یکی از اقسام طلاق، طلاق بائن می باشد که دارای احکام و مقررات خاصی می باشد. در طلاق بائن از سوی زوجه عده نگه داری نمی شود البته در مواقع خاص.

حال به بحث مهریه در طلاق بائن می پردازیم که یکی از مسائل مهمی می باشد که دارای احکام خاصی می باشد از جمله اجباری بودن بخشش مهریه و میزان بخشیدن مهریه از جانب زوجه.

شرایط مهریه در طلاق بائن

وکیل خانم این گونه شرح می دهد: شرایط مهریه در طلاق بائن یکی از مسائل مطروحه در بین زوجین می باشد، که برای رسیدن به پاسخ این عنوان ابتدا به شرح طلاق بائن می پردازیم.

طلاق بائن، یکی از اقسام طلاق می باشد که در آن، مرد نمی‌تواند به زن رجوع کند. این نوع از طلاق در مقابل طلاق رِجعی است که در آن، مرد در زمان عده، می‌تواند به زن رجوع کند. طلاق بائن شش قسم دارد: طلاق زنی که بعد از عقد با او آمیزش نشده است، طلاق زن یائسه و طلاق‌های خلع و مبارات از آن جمله‌اند. در زمان عده طلاق بائن، زن به مرد، محرم نیست.

رجوع در طلاق بائن

در طلاق بائن برخلاف طلاق رجعی، امکان رجوع مرد به زن وجود ندارد، مگر اینکه دوباره عقد جدیدی انجام شود. رجوع در طلاق بائن ممکن نیست مگر در شرایط خاصی که بر اساس قانون و شرع تعیین شده است. به عنوان مثال، در صورتی که طلاق به شکل طلاق سه‌باره (سه طلاقه) نباشد و زن و مرد مایل به بازگشت به زندگی مشترک باشند، با عقد جدید این امر امکان‌پذیر است. با این حال، طلاق بائن در حالاتی مانند طلاق زنی که یائسه است، طلاق خلع و مبارات (که زن با بخشش مهریه از مرد جدا می‌شود) رخ می‌دهد و مرد حق رجوع بدون عقد جدید را ندارد. رجوع در این حالت صرفاً به عقدی جدید و رضایت دو طرف نیاز دارد.

اقسام طلاق بائن

طلاق‌های زیر بائن به شمار می آیند:

• طلاق زنی که بعد از ازدواج با او آمیزش نشده است.
• طلاق دختری که نُه سالش تمام نشده است.
• طلاق زن یائسه
• طلاق خلع
• طلاق مبارات
• طلاق سه ‌طلاقه

طلاق بائن غیرمدخوله

به طلاقی که پیش از نزدیکی و رابطه جنسی میان زوجین، انجام گیرد، طلاق بائن غیرمدخوله گفته می شود.  مطابق قانون مدنی، اگرچه زن، به مجرد عقد نکاح ، مالک تمام مهریه شده و می تواند آن را مطالبه نماید، اما چنانچه طلاق بائن، قبل از نزدیکی میان زوجین بوده، زوجه، تنها مستحق نیمی از مهریه می باشد.

طلاق بائن خلع

طلاق خلع یکی از انواع طلاق بائن می باشد. در طلاق توافقی فی مابین زوجین معمولا و عادتا زوجه مبلغی از مهریه خویش را به زوج بذل نموده تا طلاق خلع از نوع بائن بین آنها تحقق یاید. طلاق خلع، طلاقی می باشد که در آن، زن، دلیلی کراهت و تنفری که از شوهر داشته، مهریه خود یا بخشی از آن یا حتی مالی مازاد بر مهریه را به شوهر داده و به این ترتیب، با جلب رضایت شوهر، برای طلاق ، اقدام می نماید. بنابراین، در این نوع از طلاق، به تناسب مهریه ای که از جانب زوجه، بخشش و بذل می شود، مهریه به زن تعلق نمی گیرد.

طلاق بائن یائسه

اگر در هنگام طلاق، زوجه، یائسه باشد، یعنی به اقتضای سن، عادت ماهیانه نبیند، طلاق از نوع بائن بوده و بنابراین، شوهر، حق رجوع به زن را نخواهد داشت. در طلاق بائن زن یائسه نیز مهریه به زن، تعلق گرفته و منعی برای دریافت مهریه، از جانب زوجه، در قانون وجود ندارد.

طلاق بائن مبارات

طلاق مبارات، همانند طلاق خلع بوده؛ یعنی، زن برای جلب رضایت شوهر، مهریه خود یا بخشی از آن را به شوهر می بخشد؛ با این تفاوت که اولا، کراهت و تنفر، در اینجا دوطرفه بوده؛ ثانیا، مالی که زن به شوهر می بخشد، نباید بیشتر از مهریه وی باشد. در این نوع از طلاق بائن نیز، به تناسب مهریه ای که از جانب زن، بخشش و بذل می شود، مهریه به زن تعلق نمی گیرد.

طلاق سوم سه ‌طلاقه

چنانچه، شوهر، زن را سه مرتبه طلاق داده و بعد از هر مرتبه، از طریق رجوع یا ازدواج مجدد، برای برقراری رابطه زوجیت با همسر خود، اقدام نماید، در مرتبه سوم، طلاق، حتما طلاق بائن می باشد. در طلاق بائن، بعد از سه مرتبه وصلت متوالی نیز مهریه به زن، تعلق گرفته و منعی برای دریافت مهریه، از جانب زوجه، در قانون وجود ندارد.

شرایط رجوع سه طلاقه

در صورتی که زن و مرد برای بار سوم طلاق بگیرند، این طلاق به عنوان طلاق سه‌گانه یا «سه طلاقه» شناخته می‌شود. بعد از این مرحله، مرد دیگر نمی‌تواند بدون ازدواج زن با مرد دیگری و جدایی از آن مرد، به زن خود رجوع کند. شرایط رجوع سه طلاقه بسیار سخت‌گیرانه است و طبق شرع و قانون، تنها زمانی ممکن است که زن با مرد دیگری ازدواج کند (این ازدواج باید واقعی باشد و صرفاً صوری نباشد)، زندگی مشترک با او را تجربه کند، و بعد از جدایی و گذراندن عده بتواند به شوهر اول خود بازگردد. این شرایط به عنوان «محلل» شناخته می‌شود و هدف از آن جلوگیری از سهل‌انگاری در امر طلاق و تاکید بر جدیت رابطه ازدواجی است.

مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله

در رابطه با طلاق بائن غیرمدخوله، مساله مهمی که پیش می آید مهریه زوجه و اجرا گذاشتن مهریه در دوران عقد می باشد.

باید در پاسخ به این نکته اشاره کرد که وضعیت مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله،با وضعیت مهریه در سایر اقسام طلاق بائن، نسبتا متفاوت می باشد، با این توضیح که با توجه به ماده 1082 قانون مدنی:  به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد درآن بنماید.  و این مالکیت زن، شامل تمام مهریه شده، اما مطابق ماده 1092 همان قانون، اگر طلاق، قبل از نزدیکی و رابطه جنسی میان زوجین، واقع شده باشد، زن، مستحق نیمی از مهریه تعیین شده در عقد می باشد.

پس چنانچه در طلاق بائن غیرمدخوله، پیش از وقوع طلاق، زوجه، مهریه خود را دریافت نکرده باشد، بعد از طلاق، تنها می تواند نیمی از مهریه خود را مطالبه و دریافت کند؛ اما اگر، زن، قبل از طلاق، تمام مهریه خود را دریافت کرده باشد، با وقوع طلاق، ملزم است تا نیمی از مهریه دریافت شده را به شوهر، برگردانده و مسترد نماید.

بذل مهریه در طلاق بائن

با توضیحات وکیل خانم در مورد مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله به مساله بحث بذل مهریه می پردازیم با این سوال که آیا زوجه در طلاق بائن نیز می تواند مهریه خود یا بخشی از آن را بذل کند یا خیر؟ و در صورت داشتن حق بذل، چه میزان از مهریه را می تواند بذل کند؟

بذل مهریه، به معنی بخشش مهریه می باشد. در بذل مهریه، زوجه، تمام یا بخشی از مهریه خود را به شوهر بخشیده تا بتواند رضایت شوهر را برای طلاق یا امر دیگری، مانند واگذاری حضانت فرزندان، جلب نماید. قوانین بذل مهریه در طلاق بائن، در اقسام آن، متفاوت می باشد که حال به آن می پردازیم

بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله

در طلاق بائن غیرمدخوله، بذل مهریه با مشکل خاصی، مواجه نبوده و بنابراین، زوجه می تواند مهریه خود را تا اندازه ای که حق مطالبه آن را داشته، یعنی تا میزان نصف آن، به شوهر بخشیده و به این ترتیب، با ابراء ذمه شوهر و دریافت رضایت وی، برای طلاق اقدام نماید.

بذل مهریه در طلاق بائن مبارات

طلاق مبارات، همانند طلاق خلع بوده؛ یعنی، زن برای جلب رضایت شوهر، مهریه خود یا بخشی از آن را به شوهر می بخشد؛ با این تفاوت که کراهت و تنفر، در اینجا دوطرفه می باشد. از آنجا که مطابق ماده 1147 قانون مدنی، در طلاق بائن مبارات، مالی که زن به شوهر می بخشد، نباید بیشتر از مهریه وی باشد، در این نوع از طلاق بائن، بذل مهریه، حداکثر تا مهریه توافق شده، امکان پذیر بوده و بیش از آن، امکان بذل برای زوجه وجود نخواهد داشت.

بذل مهریه در طلاق بائن یائسه

وضعیت بذل مهریه در طلاق بائن یائسه نیز دقیقا مانند بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله می باشد؛ با این توضیح که زوجه می تواند مهریه خود را به شوهر بذل نموده و در این مورد، محدودیتی برای میزان بذل مهریه در طلاق بائن وجود نداشته. تنها تفاوت موجود در این مورد، آن است که از آنجا که زوجه یائسه، حق مطالبه تمام مهریه را داشته، می تواند تمام مهریه خود را نیز به شوهر، بذل نماید.

بذل مهریه در طلاق بائن خلع

در طلاق بائن خلع، زن، به دلیل کراهت و تنفری که از شوهر داشته، مهریه خود یا بخشی از آن یا حتی مالی مازاد بر مهریه را به شوهر داده و به این ترتیب، با جلب رضایت شوهر، برای طلاق، اقدام می نماید. بنابراین، اساس این طلاق بر بخشیدن بخشی از مهریه یا تمام آن، به شوهر بوده و لذا، بذل مهریه در طلاق بائن خلع، چه از نظر امکان انجام و چه از نظر میزان مهریه بذل شده، با محدودیتی مواجه نمی باشد و زن می تواند هر اندازه از مهریه خود را به شوهر بذل کرده و حتی بیش از میزان مهریه را به شوهر خود پرداخته و رضایت وی را برای طلاق جلب نماید.

بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت

وکیل خانم در مورد بذل مهریه در طلاق بائن در طلاق سه طلاقه چنین توضیح میدهد: وضعیت بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت متوالی، نیز دقیقا مانند بذل مهریه در طلاق بائن یائسه می باشد؛ با این توضیح که زوجه می تواند تمام یا بخشی از مهریه خود را به شوهر بذل نموده و در این مورد، محدودیتی برای میزان بذل مهریه در طلاق بائن وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: انواع مهریه و نحوه مطالبه آن

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن

به شرح کامل نکات مهم بذل مهریه پرداختیم و به این مسائل اشاره کردیم که از آنجا که مقررات بذل مهریه در طلاق بائن، در اقسام آن، متفاوت بوده، مساله بذل مهریه در طلاق بائن، در رابطه با اقسام متفاوت این نوع از طلاق، دارای حکم مشابهی نبوده و امکان و میزان بذل مهریه در طلاق بائن، در انواع این طلاق، دارای قوانین متفاوتی می باشد.

اما پس از آنکه زوجه، مهریه خود را به شوهر ، بذل و بخشش نمود، ممکن است پشیمان شده و بخواهد برای دریافت مجدد مهریه خود اقدام نماید. در این صورت، این سوال مطرح می شود که آیا رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن، امکان پذیر می باشد یا خیر؟ از آنجا که در مورد رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن، نیز همانند بذل آن، در اقسام مختلف طلاق بائن، احکام متفاوتی وجود داشته، لازم است تا مساله رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن، در انواع آن، به طور جداگانه، مورد بررسی قرار گیرد.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله، در هیچ یک از انواع بخشش مهریه، امکان پذیر نمی باشد. بنابراین، تفاوتی ندارد که زوجه، شوهر را از مهریه ابرا کرده، یا صرفا اقرار به دریافت مهریه نموده، یا به نحو ساده ای از عبارت بذل برای بخشش مهریه استفاده کرده و یا اینکه مهریه خود را به شوهر، هدیه کرده باشد. البته، در مورد هبه، میان دادگاه های خانواده، اختلاف نظر بوده و برخی اعتقاد دارند که در صورتی که بخشش مهریه، در قالب هبه باشد، از آنجا که هبه قابل رجوع بوده، رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن نیز امکان پذیر خواهد بود.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن یائسه

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن یائسه نیز دقیقا مانند رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله می باشد؛ با این توضیح که در هیچ یک از انواع بخشش مهریه از طریق ابرا، اقرار به دریافت آن، بذل و هبه مهریه، رجوع از بذل مهریه، برای زوجه، امکان پذیر نمی باشد.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن خلع

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن خلع، دارای احکام متفاوتی از سایر انواع طلاق بائن می باشد؛ با این توضیح که مطابق مقررات قانون مدنی، در طلاق خلع، شوهر نمی تواند در دوران عده، به زن رجوع نماید، مگر اینکه زن از مهریه بذل شده رجوع کند. بنابراین، رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن خلع، امکان پذیر بوده و زن می تواند تنها تا پایان مدت عده، از مهریه بذل شده، رجوع کرده و آن را از شوهر، مطالبه نماید.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن مبارات

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن مبارات، دارای قوانین کاملا یکسانی با رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن خلع می باشد؛ بنابراین، در طلاق مبارات نیز رجوع از بذل مهریه، امکان پذیر بوده و زن می تواند تنها تا پایان مدت عده، از مهریه بذل شده، رجوع کرده و آن را از شوهر، مطالبه کند.

حکم رابطه در زمان عده طلاق بائن

در زمان عده طلاق بائن، زن و مرد همچنان به عنوان محرم یکدیگر شناخته می‌شوند، اما اجازه برقراری رابطه زناشویی ندارند، زیرا طلاق بائن نوعی جدایی غیرقابل بازگشت است و در آن مرد امکان رجوع به زن را ندارد. بنابراین، اگرچه زن و مرد در این مدت همچنان از نظر شرعی به عنوان محرم هستند و نیازی به رعایت محدودیت‌های نامحرم ندارند، اما نزدیکی و رابطه زناشویی مجاز نیست، زیرا این جدایی نهایی تلقی می‌شود. در مواردی که زوجین تصمیم به بازگشت بگیرند، باید با عقد جدید این رابطه را دوباره رسمی کنند تا بتوانند زندگی مشترک را از سر بگیرند. این حکم با هدف حفظ احترام به نهایی بودن طلاق بائن و جلوگیری از هرگونه تردید در جدایی اجرا می‌شود.

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت

رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن پس از سه وصلت، همانند رجوع از بذل مهریه در طلاق بائن غیرمدخوله و یائسه بوده؛ یعنی، در هیچ یک از انواع بخشش مهریه از طریق ابرا، اقرار به دریافت آن، بذل و هبه مهریه، رجوع از بذل مهریه، برای زوجه، امکان پذیر نمی باشد.

با توضیحات کامل در مورد طلاق بائن ، مهریه در طلاق بائن و بذل مهریه در طلاق بائن به تمامی سوالات پیش آمده در موارد فوق پاسخ داده شد، دفتر وکالت حمیرا پارسا وکیل خانواده خانم آماده ارائه مشاوره حقوقی رایگان (درحد یک سوال) و یا مشاوره حقوقی حضوری می باشد.

جهت مشاوره حقوقی و یا ارجاع پرونده دعاوی طلاق با شماره های ذیل تماس بگیرید.

02188554580

09123666928