خلع ید از سوی مستاجر

این روزها سوالی که ممکن است در رابطه با خلع ید از سوی مستاجر برای هر شخص پیش بیاید این است که اگر ملکی در تصرف شخص مستاجر باشد و مورد استفاده مستاجر قرار گیرد و شخص دیگری غیر از مستاجر وارد ملک شود آیا شخص مستاجر می تواند علیه شخص متصرف غیر قانونی طرح دعوی خلع ید کند یا خیر؟

به گفته وکیل ملکی پاسخ به این شرح است طرح دعوای خلع ید از حقوق مرتبط به مالکیت عین است مستاجر صرفا حق طرح دعوی رفع تصرف و مزاحمت را دارد، زیرا مستاجر تنها مالک منافع است و مالک عین نمی باشد تنها از شخصی می تواندشکایت نماید  که مزاحم تصرفات او باشد.

بنابراین دعوای خلع ید که از دعاوی ملکی می باشد فقط از طرف مالک با استناد به سند مالکیت قابلیت طرح داردو شایسته است  که از مهارت وکیل ملکی در طرح دعوا و پیگیری ان استفاده نماید  دعوای خلع ید  در دادگاه محل وقوع ملک مورد رسیدگی قرار می گیرد و شایان ذکر است چنین دعوایی حتما باید تقویم شود.

هزینه دادرسی بر اساس قیمت منطقه ای املاک اخذ خواهد شد.

خلاصه رای صادر شده 

خلاصه رای صادر شده در مورد طرح دعوای خلع ید از سوی مستاجر بدین شرح است ،طرح دعوای خلع‌ید از حقوق مربوط به مالکیت عین است و مستأجر صرفاً حق طرح دعوی رفع تصرف و مزاحمت را دارد.

نمونه رای دادگاه

رای صادر شده در خصوص دعوای مطروحه خلع ید از جانب مستاجر را مطالعه نمایید:

درخصوص دعوی آقای ع.ه. به‌وکالت از ف.ح. به‌طرفیت آقای م.م. به‌خواسته خلع‌ید از ۳۰۰ متر زمین کشاورزی جزء پلاک ثبتی ۵ اصلی بخش ۱۲ اراضی … موقوفه ق. و هزینه دادرسی و حق‌الوکاله وکیل با این شرح که «… به‌موجب اجاره‌نامه رسمی شماره ۱۹۶۲۲ مورخ ۱۷/۸/۹۰ (موقوفه ق.) موکل، مالک منافع زمین کشاورزی موصوفه به پلاک ثبتی ۵ اصلی از بخش ۱۲ تهران از اراضی … می‌باشد و خوانده یک قطعه از آن زمین کشاورزی به مساحت تقریبی ۳۰۰ متر مربع را تصرف نموده است و حاضر به رفع تصرف نمی‌باشد…» نظر به دادخواست تقدیمی و فتوکپی مصدق اجاره به‌شماره ۱۹۶۲۲ مورخ ۱۷/۸/۹۰ تنظیمی در دفتر اسناد رسمی به‌شماره ۲۹ حوزه ثبتی شهرری که به‌موجب این اجاره‌نامه، آقای ف.ح. مبادرت به اجاره ۷۰/۹۲۳۸ متر مربع از شش‌دانگ پلاک ثبتی ۵ اصلی واقع در بخش ۱۲ تهران به مدت ۳۵ ماه از تاریخ ۱/۱/۹۰ از موقوفه ق. نموده است و نظر به اینکه وکیل مدافع خوانده دعوی (که متعاقباً توسط خوانده عزل شده است) در جلسه دادرسی مورخ ۲۰/۴/۹۱ بیان نموده است که موکل وی متراژ ۲۰۰ متر را از خواهان خریداری نموده است و متراژ ۱۰۰ متر را از وی اجاره نموده است و جهت اثبات ادعای خود به شهادت شهود استناد نموده‌اند که علی‌رغم صدور قرار استماع شهادت شهود توسط دادگاه، خوانده در جلسه مقرر شهود خود را در جلسه دادرسی حاضر ننموده است و دادگاه نیز جهت مشخص شدن متراژ تصرفات خوانده و حدود اربعه آن، قرار ارجاع امر به کارشناسی را صادر نموده است که حسب نظریه کارشناسی واصله ـ که تحت شماره ۱۵۵۷ مورخ ۲۱/۱۲/۹۱ ثبت دفتر لوایح شده است و از طرف متداعیین اعتراضی نسبت به آن صورت نگرفته است‌ـ ضمن مشخص نمودن حدود اربعه تصرفات، میزان متراژ این تصرفات ۷۵/۲۲۵ متر اعلام شده است؛ لذا دادگاه با توجه به احراز مالکیت منافع خواهان و تصرفات خوانده و عدم ارائه دلیلی مبنی بر وجود اذن و اجازه خواهان جهت تصرفات، دعوی خواهان را تا متراژ ۷۵/۲۲۵ متر مربع محمول بر صحت تشخیص داده و مستند به مواد ۵۱۹ و ۱۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی و مواد ۳۱۱ و ۳۰۸ قانون مدنی، ضمن صدور حکم خلع‌ید آقای م.م. ۷۵/۲۲۵ متر مربع جزء پلاک ثبتی ۵ اصلی واقع در بخش ۱۲ تهران اراضی … موقوفه ق. (وفق نظر کارشناس مضبوط در پرونده) وی را به‌پرداخت مبلغ ۰۰۰/۰۷۰/۱ ریال به‌عنوان اصل خواسته و ۰۰۰/۸۳۶/۱ ریال به‌عنوان حق‌الوکاله وکیل به آقای ف.ح. محکوم می‌نماید. ضمناً درخصوص خواسته خواهان مبنی بر خلع‌ید از ۷۴ متر مربع دیگر از پلاک ثبتی موصوف، با عنایت به اینکه حسب نظریه کارشناسی خوانده، صرفاً متراژ ۷۵/۲۲۵ مترمربع را تصرف نموده است و دلیلی که مؤید تصرفات مازاد بر ۷۵/۲۲۵ متر مربع باشد، ارائه نشده است، لذا دادگاه با توجه به‌مراتب فوق و مستند به ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی، حکم به بی‌حقی خواهان صادر و اعلام می‌نماید. رأی دادگاه حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.
رئیس شعبه ۱۸۷ محاکم عمومی حقوقی تهران ـ ارشادی

رای دادگاه تجدید نظر

رای دادگاه تجدیدنظر استان تهران به شرح زیر است:

درخصوص دادخواست تجدیدنظر آقای م.م. به‌طرفیت آقای ف.ح. به‌خواسته تجدیدنظرخواهی نسبت به دادنامه شماره ۱۲۲ مورخ ۳۰/۲/۱۳۹۲ شعبه ۱۸۷ دادگاه عمومی حقوقی تهران که متضمن صدور حکم به خلع‌ید تجدیدنظرخواه از ۷۵/۲۲۵ مترمربع جزء پلاک ثبتی شماره ۵ اصلی واقع دربخش ۱۲ تهران از ارضی موقوفه ق. و نیز پرداخت هزینه دادرسی و حق‌الوکاله در حق تجدیدنظرخوانده می‌باشد. با عنایت به محتویات پرونده و اینکه تجدیدنظرخواه به‌موجب اجاره‌نامه شماره ۱۹۶۲۲ مورخ ۱۷/۸/۱۳۹۰ به‌عنوان مستأجر (مالک منافع) موضوع خواسته معرفی گردیده و دعوی خلع‌ید از حقوق مرتبط با مالک می‌باشد و تجدیدنظرخواه به‌موجب ماده ۱۶۰ از قانون آیین دادرسی مدنی، صرفاً حق طرح دعوی رفع مزاحمت را داشته، نه خلع‌ید؛که چون این چنین اقدام ننموده، درنتیجه دادگاه، دادنامه تجدیدنظرخواسته را قابل تأیید ندانسته، ضمن نقض آن، مستنداً به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی، قرار عدم استماع صادر و اعلام می‌دارد. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه ۲۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
رجاء ـ استیری