جدول نکات مهم نمونه رای

بروزرسانی(1404/05/01)

📞 09123666928
☎️02188554580

خلع ید مشاعی چیست؟

خلع ید مشاعی به معنای رفع تصرف غیرقانونی یکی از شرکای ملک مشاع توسط سایر شرکا است. در املاک مشاعی، مالکیت و حق تصرف بین چند نفر مشترک است و هر شریک سهمی از ملک دارد. اگر یکی از شرکا بدون اجازه دیگران یا برخلاف سهم خود، تصرفی غیرمجاز در ملک انجام دهد یا از آن بهره‌برداری کند، سایر شرکا می‌توانند با طرح دعوای خلع ید مشاعی از دادگاه درخواست کنند تا این تصرف غیرقانونی پایان یابد و حق آنان حفظ شود. این نوع دعوا برای حفظ حقوق شرکا و جلوگیری از تجاوز به مالکیت مشترک اهمیت ویژه‌ای دارد و معمولاً با ارجاع به رای وحدت رویه، ضمانت اجرایی دارد.

 این موضوع زمانی مطرح می‌شود که شخص یا اشخاصی بدون داشتن حق قانونی، ملکی را تصرف کرده باشند و صاحب ملک بخواهد با پیگیری قضایی، آنها را از ملک خود خارج کند.

از انواع دعاوی حقوقی ملکی مطروحه در دادگاه دعوای خلع ید می باشد، که باید مانند هر نوع دعوای حقوقی شرایط وارکان لازمه جهت طرح آن دعوی را دارا باشد. به گفته وکیل ملکی مستند دعوی خلع ید ماده 308 قانون مدنی می باشد که مطابق آن خلع ید در صورتی مطرح می شود که شخصی به صورت غیرقانونی در ملک شخص دیگری تصرف نموده و مالک خواهان رفع تصرف غیر قانونی از ملک خود می باشد. منظور از مالک در این ماده مطابق ماده 22 قانون ثبت کسی است که ملک به نام وی ثبت شده است، بنابراین از جمله نکات کلیدی طرح دعوی خلع ید، وجود مالکیت رسمی خواهان دعوی می باشد. زیرا دعوی خلع ید فرع بر مالکیت است. در این خصوص رای وحدت رویه شماره 672 مورخ سال 1383 موجود است، که مطابق آن خلع ‎يد از اموال غيرمنقول فرع بر مالكيت است، طرح دعواي خلع‎ يد از زمين قبل از احراز واثبات مالكيت قابل استماع نيست. بنابراین اگر خواهان دعوی به شرح فوق مالک رسمی ملک نباشد و نتواند مالکیت خود را به اثبات برساند دعوی وی منجر به رد خواهد شد. از جمله شرایط دیگری که جهت طرح دعوی خلع ید موردنیاز می باشد، عدوانی بودن تصرف متصرف می باشد. بنابراین شخص طرف دعوی باید به نحو غیرقانونی وارد ملک موصوف شده و تصرفات وی غیرمجاز باشد.

مبنای قانونی:

مستند اصلی دعوی خلع ید ماده ۳۰۸ قانون مدنی است که تصرف غیرقانونی را منع کرده است. همچنین ماده ۲۲ قانون ثبت مالکیت رسمی را تعیین می‌کند و رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ سال ۱۳۸۳ تأکید دارد که خلع ید فرع بر اثبات مالکیت است.

شرط اصلی طرح دعوا:

برای طرح دعوی خلع ید باید مالکیت رسمی خواهان ثابت شود. یعنی ملک باید به نام خواهان ثبت شده باشد. در غیر این صورت دعوی قابل پذیرش نیست.

لزوم عدوانی بودن تصرف:

تصرف خوانده باید غیرقانونی و بدون اجازه مالک باشد. به عبارتی، ورود و تصرف بدون مجوز یا قرارداد قانونی باشد.

موارد استفاده خلع ید:

• زمانی که فردی بدون حق قانونی و غاصبانه ملکی را تصرف کرده باشد.
• وقتی مستاجر پس از پایان مدت اجاره از تخلیه ملک خودداری کند.
• زمانی که شخصی بدون مجوز و به زور ملکی را تصرف کرده باشد و مالک قصد بازپس‌گیری داشته باشد.

خلع ید در چه مواردی است؟

• مربوط به زمانی است که فردی بدون داشتن حق و به صورت غاصبانه ملکی را تصرف کرده باشد.
• برای مواردی است که قراردادی بین مالک و مستاجر وجود دارد و پس از پایان مدت اجاره، مستاجر از تخلیه ملک خودداری می‌کند.
• زمانی که شخصی بدون مجوز قانونی و به زور ملکی را تصرف کرده باشد و مالک اصلی برای بازپس‌گیری ملک اقدام کند.

“خلع ید از اموال غیرمنقول فرع بر مالکیت است. بنابراین طرح دعوای خلع ید از زمین، قبل از احراز و اثبات مالکیت، قابل استماع نیست.”

مدارک لازم برای خلع ید

برای طرح دعوای خلع ید، تهیه و ارائه مدارک معتبر و کامل اهمیت زیادی دارد تا دادگاه بتواند مالکیت یا حق تصرف شما را به‌درستی تشخیص دهد. مدارک اصلی شامل موارد زیر است:

• سند مالکیت رسمی یا هر مدرک معتبر دال بر مالکیت
• مدارک شناسایی خواهان مانند کارت ملی و شناسنامه
• دلایل و مدارک اثبات تصرف غیرقانونی خوانده مثل عکس، فیلم یا شهادت شهود
• قراردادها و اسناد مرتبط در صورت وجود
• نقشه ثبتی یا طرح تفکیکی ملک برای تعیین دقیق حدود ملک
• مدارک مربوط به سهم شرکا (در صورت خلع ید ملک مشاع)

علاوه بر این مدارک، ارائه توضیحات کتبی و دلایل مستند که نشان‌دهنده تصرف غیرقانونی خوانده باشد، به تقویت پرونده کمک می‌کند. همچنین، مشورت با وکیل برای جمع‌آوری و تنظیم مدارک، روند دادرسی را تسهیل و شانس موفقیت شما را افزایش می‌دهد.

مدت زمان اجرای حکم خلع ید

مدت زمان اجرای حکم خلع ید بسته به عوامل مختلفی از جمله حجم پرونده، میزان همکاری طرفین، و تصمیمات دادگاه اجرایی متغیر است. معمولاً پس از قطعی شدن حکم، اجرای آن در کمتر از چند هفته انجام می‌شود، اما در صورت اعتراض یا موانع قانونی ممکن است این زمان به ماه‌ها طول بکشد. همچنین فرآیند اجرای حکم ممکن است با توجه به نوع ملک (مسکونی، تجاری یا مشاع) و پیچیدگی‌های پرونده متفاوت باشد.

هزینه اجرای حکم خلع ید

هزینه اجرای حکم خلع ید شامل هزینه‌های دادرسی، حق‌الوکاله وکیل، هزینه کارشناسی، و هزینه‌های مربوط به اجرای احکام است. مبلغ دقیق این هزینه‌ها بستگی به میزان ارزش ملک، پیچیدگی پرونده و تعرفه‌های تعیین شده توسط مراجع قضایی دارد. همچنین اگر اجرای حکم مستلزم حضور ماموران انتظامی یا استفاده از امکانات خاص باشد، هزینه‌ها افزایش می‌یابد. توصیه می‌شود پیش از اقدام، با وکیل خود در مورد برآورد دقیق هزینه‌ها مشورت کنید.

جلوگیری از حکم خلع ید

برای جلوگیری از اجرای حکم خلع ید، نخستین گام ارائه دلایل قانونی و مستندات قوی به دادگاه است که نشان دهد مالکیت یا تصرف فعلی شما مشروع و قانونی است. همچنین می‌توان درخواست تجدیدنظر یا اعاده دادرسی داد تا اجرای حکم به تعویق بیفتد. در برخی موارد، توافق طرفین یا ارائه وثیقه نیز می‌تواند مانع از اجرای فوری حکم شود. در نهایت، همراه داشتن وکیل مجرب در این مراحل بسیار مؤثر است تا از حقوق شما به بهترین نحو دفاع شود.

موانع اجرای حکم خلع ید

موانع اجرای حکم خلع ید ممکن است شامل مواردی مانند درخواست تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی از رأی، وجود اختلافات مالکیتی در پرونده، یا ارائه ادله‌ای مبنی بر اشتباه در تشخیص مالکیت باشد. همچنین در صورتی که اجرای حکم موجب بروز خسارات جبران‌ناپذیر شود یا شرایط خاصی از جمله کودکان یا افراد بیمار در ملک وجود داشته باشند، ممکن است اجرای حکم موقتاً متوقف شود. دادگاه‌ها در چنین مواردی با رعایت مصلحت طرفین تصمیم می‌گیرند.

نمونه دادخواست خلع ید

به
دادگاه محترم عمومی حقوقی شهر …
سلام علیکم؛

خواهان: [نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، آدرس کامل]
خوانده: [نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، آدرس کامل]

موضوع: دادخواست خلع ید

احتراماً، اینجانب خواهان مالک قانونی ملک به آدرس [آدرس دقیق ملک] بوده و سند مالکیت رسمی به شماره [شماره سند] در دفترخانه [نام دفترخانه] به نام اینجانب صادر شده است. متأسفانه خوانده بدون اجازه و رضایت اینجانب اقدام به تصرف غیرمجاز و استفاده از ملک مذکور کرده است که موجب تضییع حق مالکیت و ضرر و زیان مالی اینجانب گردیده است.

با عنایت به مراتب فوق و مستند به مواد قانونی مربوطه از جمله ماده 158 قانون مدنی و سایر قوانین جاری، تقاضا دارم:

1. دستور خلع ید خوانده از ملک مورد نظر صادر و تصرف غیرقانونی وی پایان یابد.
2. هزینه دادرسی و حق‌الوکاله به عهده خوانده قرار گیرد.

ضمناً، اسناد و مدارک زیر جهت اثبات ادعای خواهان پیوست می‌باشد:

• کپی سند مالکیت
• مدارک شناسایی خواهان
• مدارک دال بر تصرف غیرقانونی خوانده (در صورت وجود)

با تشکر
[امضاء خواهان] تاریخ: …

رای وحدت رویه شماره ۷۰۳ مورخ ۱۳۸۹/۰۴/۰۷ هیأت عمومی دیوان عالی کشور

موضوع: خلع ید از شریک مشاعی

هیأت عمومی دیوان عالی کشور در جلسه مورخ ۷ تیرماه ۱۳۸۹ با هدف رفع تعارض در آراء دادگاه‌ها، با توجه به ماده ۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی و سایر مقررات مربوط، به شرح زیر تصمیم گرفت:

هر یک از شرکای ملک مشاعی که بدون اجازه یا برخلاف سهم قانونی خود نسبت به ملک مشاعی تصرف نماید، سایر شرکا حق دارند با تقدیم دادخواست خلع ید، درخواست رفع تصرف غیرقانونی نمایند. دادگاه باید بدون تأخیر نسبت به صدور دستور خلع ید و بازگرداندن ملک به حالت سابق اقدام کند. در این دعاوی، اصل بر صحت مالکیت مشاعی و سهم شرکاست و هرگونه تصرف غیرمجاز باید رفع شود.

این رای وحدت رویه برای همه مراجع قضایی لازم‌الاتباع بوده و با هدف ایجاد رویه واحد و حفظ حقوق شرکاء صادر گردیده است.

خواسته : خلع ید

نمونه رای دادگاه در خصوص دعوی آقای م. ح با وکالت اقای ح. پ به طرفیت اقای م.پ با وکالت ف.م. به خواسته خلع ید از یک دستگاه اپارتمان به پلاک ثبتی 523 فرعی از 20 اصلی به انضمام هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل مقوم به 5100000 ریال، بدین شرح که وکیل خواهان اظهار داشته برابر استعلام به عمل آمده از اداره ثبت موکل مالک پلاک های فوق بوده و بر این اساس درخواست خلع ید از خواندگان را نموده است وکیل خوانده نیز اعلام نموده موضوع دادخواست خلع ید از 1واحد آپارتمان موضوع مبایعه نامه مورخ 25/12/89 بوده که ثمن معامله 5000000000 تومان تعیین و خواهان از کل ثمن تاکنون 500000000 تومان را پرداخت کرده است و بعداً نیز برابر حکم دادگاه موکل ملزم به تنظیم سند رسمی شده است و ازآنجاکه تحویل مبیع جزء تعهدات موکل در قبال پرداخت باقیمانده ثمن معامله بوده و تا زمانی که پرداخت صورت نگیرد دعوی خلع ید فاقد وجاهت قانونی است علی ایحال دادگاه توجهاً به محتویات پرونده، اظهارات موسع طرفین طی دادخواست تقدیمی و جلسه رسیدگی و ملاحظه پاسخ استعلام به عمل آمده از اداره ثبت که در آن پلاک های مبحوث عنه بنام خواهان اعلام گردیده و به صراحت ماده 22 قانون ثبت دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده مالک می شناسد و چنانچه خوانده ادعایی غیر از این داشته و یا حق و حقوق دیگری برخود تصور نماید بایستی با طرح دعوی آن را پیگیری نماید لذا خواسته مطروحه را وارد و ثابت تشخیص و مستنداً به مواد 308 و 311 قانون مدنی و ماده 519 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 79 حکم بر محکومیت خواندگان به خلع ید از پلاک موضوع خواسته و پرداخت هزینه دادرسی) و حق الوکاله وکیل 5000000 ریال صادر و اعلام می گردد. رأی صادره حضوری محسوب و ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد. دادرس شعبه 1 دادگاه عمومی شهرستان ساوجبلاغ

نمونه رای خلع ید از زمین کشاورزی

رای دادگاه

در خصوص دعوای خلع ید مطروحه از طرف خواهان … (نام و مشخصات) نسبت به خوانده … (نام و مشخصات) در زمین کشاورزی به پلاک ثبتی … واقع در …، با توجه به محتویات پرونده و اسناد ارائه شده، دادگاه به شرح زیر حکم می‌دهد:

۱. نظر به این که خواهان مالک قانونی و رسمی زمین مورد نظر است و خوانده بدون رضایت و مجوز، مالکیت یا تصرف غیرقانونی در ملک مزبور دارد؛

۲. با توجه به احراز مالکیت خواهان و تصرف غیرمجاز خوانده، خواسته خواهان مبنی بر خلع ید خوانده از زمین کشاورزی مورد استماع و پذیرش است؛

۳. خوانده محکوم به تخلیه فوری ملک و رفع تصرف غیرقانونی از زمین مزبور می‌شود؛

۴. هزینه دادرسی به عهده خوانده است.

رای صادره حضوری و قطعی است.

امضاء قاضی

بیشتر بخوانید: الزام به تنظیم سند چقدر طول می‌کشد؟

مشاوره حقوقی در مورد نمونه رای خلع ید

دعوی خلع ید یکی از مهمترین دعوی های مطروحه در محاکم قضائی می باشد. با توجه یه پروسه پیچیده این دعوی، در پروسه رسیدگی از تجربیات یک وکیل ملکی در تهران آگاه به امور خلع ید استفاده کنید. چنانچه با مطالعه نمونه رای صادره از دادگاه بدوی در خصوص دعوی خلع ید، سوالی داشتید می توانید از مشاوره حقوقی رایگان وکیل دادگستری بهره مند شوید. در دفتر وکالت حمیرا پارسا آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد.

📞 09123666928
☎️02188554580

منبع: سایت رسمی دیوان عالی کشور – https://www.divanegah.ir