شرح کامل عدم تمکین زوجه

بروزرسانی(1403/07/23)

در این مطلب به شرح کاملی از الزام زوجه به تمکین در زندگی مشترک می پردازیم. حقوق زوجه با عدم تمکین چیست؟ و ایا با عدم تمکین به زن مهریه تعلق می گیرد؟ به تمامی این سوالات پاسخ می دهیم با وکیل همراه باشید.

معنی لغوی تمکین

تمکین در لغت به معنای الزام و اجبار است

انواع تمکین 

تمکین عام 

با وقوع عقد نکاح زوجین موظف به انجام وظایفی در قبال یکدیگر می باشند، تمکین از جمله وظایفی است که در متن زیر به آن می پردازیم زوجه موظف به سکونت در منزلی است که توسط زوج معین شده است و همچنین زوجین موظف به حسن معاشرت نسبت به یکدیگر می باشند.

مطابق ماده 1108 قانون مدنی هرگاه زن بدون مانع مشروع از وظایف زناشویی امتناع نماید مستحق نفقه نمی باشد. بنابراین زوجه در صورت عدم تمکین در قبال همسر بدون دلیل موجه از نفقه محروم خواهد شد.

تمکین خاص

تمکین خاص ناظر بر روابط زناشویی زوجین می باشد.

تمکین یعنی چه؟

تمکین در حقوق خانواده به معنای انجام وظایف و تکالیف زناشویی است که زن و شوهر در قبال یکدیگر دارند. این وظایف شامل تمکین خاص و تمکین عام می‌شود. تمکین عام به معنای احترام، رعایت نظم و مقررات زندگی مشترک، و همراهی در امور خانه است. در حالی که تمکین خاص به معنای همراهی زن در روابط زناشویی با شوهر است. عدم رعایت این موارد ممکن است موجب بروز مشکلات حقوقی در زندگی مشترک شود.

عدم تمکین چیست؟

عدم تمکین زمانی اتفاق می‌افتد که زن بدون دلیل قانونی و موجه از انجام وظایف خود در قبال شوهر خودداری کند. این امر ممکن است شامل امتناع از زندگی در منزل مشترک یا عدم برقراری رابطه زناشویی باشد. عدم تمکین پیامدهای حقوقی خاصی دارد و می‌تواند به درخواست شوهر برای حکم الزام به تمکین یا حتی پیگیری‌های حقوقی برای کاهش حقوق مالی زن منجر شود.

مدت زمان عدم تمکین زن

هیچ مدت زمان خاص قانونی برای عدم تمکین زن مشخص نشده است. اما به محض این که زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند، شوهر می‌تواند اقدام به شکایت و درخواست الزام به تمکین کند. در این موارد، دادگاه بررسی خواهد کرد که آیا زن دلیل قانونی برای عدم تمکین دارد یا خیر. بسته به پیچیدگی پرونده، مدت زمان بررسی و رسیدگی به شکایت متفاوت خواهد بود.

مهریه زن در صورت عدم تمکین

در صورت عدم تمکین زن، اصولاً تأثیری بر حق زن برای مطالبه مهریه نخواهد داشت. طبق قوانین ایران، مهریه از حقوق مالی زن است و حتی در صورت عدم تمکین، زن همچنان حق مطالبه مهریه خود را دارد. با این حال، در صورتی که زن ناشزه شناخته شود (به معنای عدم تمکین بدون دلیل موجه)، ممکن است برخی از حقوق مالی دیگر مانند نفقه را از دست بدهد، اما مهریه همچنان قابل مطالبه خواهد بود.

تحلیل پرونده تمکین و ابعاد حقوقی آن 

در صورتی که زن بدون دلیل قانونی منزل همسرش را ترک نماید مرد می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و تقدیم دادخواست الزام زوجه به تمکین، زن را ملزم به تمکین نماید.(تمکین اعم از عام و خاص می باشد) تمکین عام یعنی حضور زوجه در منزلزوج و حسن معاشرت می باشد.

در صورتی که مرد دادخواست تمکین نمی دهد باید منزل با وسایل در شان زوجه به دادگاه معرفی نماید مددکار دادگاه به منزل مراجعه می نمایدو از منزل معرفی شده بازدید به عمل می آورد در صورتی که این منزل مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد و حضور زوجه در منزل زوج خوف و ضرری به همراه نداشته باشد دادگاه حکم به تمکین زوجه خواهد داد. شایان ذکر است ارائه اجاره نامه یا سند مالکیت منزل معرفی شده الزامی است.

در صورتی که منزل متناسب با شان زوجه حاضر باشد و زوجه از حضور در آن محل خودداری نماید، زوج می تواند با مراجعه به شعبه صادرکننده حکم تمکین گواهی نوشوز زوجه را دریافت نموده، این همان مجوز جهت درخواست ازدواج مجدد از دادگاه می باشد.

با صدور حکم ازدواج مجدد دادگاه مدت زمانی را جهت ازدواج مجدد زوج تعیین می نماید. در برخی کشورها هم دادگاه شرایط زوجین را بطور کامل بررسی می کنند و سپس با در نظر گرفتن شرایط زوجین بهترین تصمیم را می گیرند که به گفته وب سایت idebate

in some countries the court will investigate what is fair in the circumstances of the specific individuals, taking into account the two parties’ needs and contributions to the family

مدارک لازم جهت اثبات عدم تمکین

زوج برای اثبات عدم تمکین زن نیازمند مدارک جهت ارائه به دادگاه می باشد. مرد با جمع آوری و ارائه مدارک به دادگاه می تواند در صورت صحت و سقم این ادعاها، عدم تمکین همسر خود را به اثبات برساند. این مدارک عبارتند از:

• • شهادت شهود
  • نامه‌ها یا مکاتبات بین زن و شوهر
  • استشهادیه

مهریه زن در صورت عدم تمکین

از جمله حقوقی که به محض عقد برای زوجه پدید می آید مهریه وی می باشد، که کل آن به زن تعلق می گیرد. زن می تواند با مراجعه به مراجع قضایی نسبت به مطالبه آن اقدام نماید. طبق ماده 1082 مهریه به محض عقد نکاح به مالکیت زن در می آید. زن بعد از وقوع عقد می تواند تا اخذ کلیه مهریه خود نسبت به تمکین عام و خاص خودداری نماید. در صورت عدم تمکین مهریه وی ساقط نخواهد شد.

در چه صورت زن میتواند تمکین نکند

• در صورتی که زوجه دچار بیماری های جنسی و مقاربتی باشد.
• خطر صدمه جسمی
• تعیین مکان زندگی از جانب زوجه: اگر تعیین محل زندگی به موجب عقد نکاح یا در ضمن عقد به زوجه واگذار گردد زوجه می تواند تا تهیه منزل در مکانی که زوجه تعیین می کند از تمکین خودداری نماید.
• بیماری زوجه
• حق حبس زوجه

راه‌های اثبات عدم تمکین زن

در قانون مدنی آمده است که تمکین زوجه در مقابل همسر خود از وظایف شرعی زن می باشد و در صورتی که زن از وظایف زناشویی و عدم تمکین در مقابل همسر خود سر باز زند، قانون از زوج در صورت اثبات عدم تمکین زوجه در برخی از موارد از جمله پرداخت نفقه و یا ازدواج مجدد حمایت می کند. برای اثبات عدم تمکین توسط زوجه راههای بسیاری می باشد که قاضی رسیدگی به پرونده با بررسی آنها می تواند به صحت عدم تمکین زن پی ببرد. مدارک و دلایل زوج به دادگاه جهت اثبات عدم تمکین زوجه ارائه می دهد می تواند ثابت کننده عدم تمکین باشد. یکی دیگر از راههای اثبات عدم تمکین زن شهادت شهود می باشد. قاضی رسیدگی برای شهادت شهود، آنها را احضار خواهد کرد تا در حضور قاضی شهادت دهند. گاهی هم خود زن اقرار می نماید که تمکین نکرده است.

برای اثبات عدم تمکین زن، مرد می‌تواند از روش‌های زیر استفاده کند:

1. طرح دادخواست الزام به تمکین در دادگاه خانواده.
2. ارائه شاهد: در صورتی که شاهدانی وجود داشته باشند که عدم تمکین زن را تأیید کنند، می‌توان آنها را به دادگاه معرفی کرد.
3. استشهادیه محلی: شهادت و گواهی افراد محلی یا همسایگان که از شرایط زندگی مشترک زن و شوهر آگاه هستند.
4. نامه یا مکاتبات: اگر زن در مکاتبات یا پیام‌ها به عدم تمکین خود اشاره کرده باشد، این مدارک می‌توانند به دادگاه ارائه شوند.

شرایط طلاق در صورت عدم تمکین زن

با توجه به توضیحات ارائه شده چناچنه زن در برابر مرد تمکین نکند، این امکان برای زوج میسر است که عدم تمکین زوجه را اثبات نموده و همسر خود را با رعایت حقوق وی طلاق دهد. اثبات عدم تمکین زن توسط زوج با شهادت شهود، استشهادیه و یا قرار زن میسر است. چنانچه زوج با اثبات عدم تمکین زن اقدام به طلاق نماید دیگر لازم نیست تا برخی از حقوقی مالی زن را پرداخت نماید. در واقع اثبات عدم تمکین زوجه در طلاق منجر می‌شود که شوهر از پرداخت مواردی چون نفقه و اجرت المثل معاف شود.

حضانت فرزند در صورت عدم تمکین زن

تصمیم گیری در مورد حضانت فرزند با اثبات عدم تمکین زن امکان پذیر نمی باشد. زوج با اثبات عدم تمکین زن نمی تواند حضانت فرزند را بگیرد، زیرا حضانت فرزند ارتباطی با عدم تمکین ندارد. مطابق با قانون مدنی تصمیم گیری دادگاه حضانت فرزند مشترک براساس شرایط تصمیم گیری و به یکی از زوجین دارای صلاحیت سپرده می شود.

بیشتر بخوانید: رای الزام زوجه به تمکین

نکته کاربردی دعوای تمکین

همانطور که مستحضرید پرداخت نفقه مطابق رویه قضایی فرع بر تمکین می باشد، ولی نکته مهمی که زوج باید به آن توجه نماید این است درصورتی که زوجه تمکین نمی نماید و هدف زوج محروم نمودن زوجه از پرداخت نفقه به نحو قانونی می باشد باید نسبت به طرح دادخواست تمکین اقدام نموده و درخواست صدور اجرائیه نیز بنماید در غیر اینصورت نفقه همچنان به زن تعلق می گیرد تا زمانی که حکم عدم تمکین وی صادر شود.

وکیل الزام به تمکین زوجه

مشاوره با وکیل در پرونده‌های الزام به تمکین از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که وکیل:

آگاهی کامل از قوانین: وکیل متخصص در امور خانواده با قوانین و مقررات حقوقی مربوط به تمکین آشناست و می‌تواند بهترین راهکارها را ارائه دهد.

تسریع در روند پرونده:  وکیل می‌تواند با تنظیم صحیح دادخواست و ارائه مدارک لازم، روند دادرسی را سریع‌تر به نتیجه برساند.

حفظ حقوق طرفین: وکیل می‌تواند با توجه به شرایط هر پرونده، به گونه‌ای اقدام کند که حقوق شوهر و در عین حال حقوق زن نیز رعایت شود.

 چنانچه با توضیحات ارائه شده متوجه حقوق خود در ارتباط با الزام به تمکین زوجه شده اید و نیاز به مشاوره حقوقی بیشتر و یا ارجاع پرونده حقوقی خود در این رابطه دارید می توانید با شمار های مندرج در وب سایت تماس بگیرید. حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشد.

02188554580

09123666928